زد و بندهای پذیرش اثر در برخی مجلات قرآنی
عصر شیعه : گروه دانشگاه: استادیار دانشگاه پیام نور یزد با انتقاد از رویکرد وزارت علوم در تأکید بر مجلات علمی ـ پژوهشی برای ارتقای اساتید، گفت: متأسفانه مجلات علمی و پژوهشی ما وضع چندان بسامانی ندارند.
سیدعبدالمجید حسینی‌زاده، استادیار دانشگاه پیام نور یزد در گروه علوم قرآن و حدیث در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با انتقاد از رویکرد مجلات علمی ـ پژوهشی در زمینه قرآن و حدیث، بیان کرد: در کشور ما مجلات علمی و پژوهشی حول و حوش یک مسائل خاصی مقالات را چاپ می‌کنند، اکثریت آن‌ها در زمینه ملاصدرا یا علامه طباطبایی یا مسائلی از این قبیل کار می‌کنند.
وی افزود: اگر کسی مقاله‌ای در حوزه یک مسئله تطبیقی به مجله‌ای ارسال کند، با این بهانه که موضوع آن مرتبط نیست رد می‌شود. تحقیقات تطبیقی در ایران شناخته نشده است ولی چیزی که در دنیا تحت علوم قرآنی شناخته می‌شود و هراز چندگاهی کنفرانس‌هایی در سراسر دنیا بخصوص اروپا و آمریکا برگزار می‌شود بیشتر بحث «مطالعات تطبیقی» است، آن‌ها اصطلاح ریشه‌های قرآن را به کار می‌برند (The sources of the Quran) که ما مسلمانان آن را قبول نداریم، از نظر ما مسلمان‌ها قرآن ریشه وحیانی دارد ولی تا مقایسه تطبیقی بین قرآن و عهدین صورت نگیرد نمی‌توانیم به فهم عمیقی از خود قرآن نائل شویم.
وضع نابسامان مجلات علمی و پژوهشی
استادیار دانشگاه پیام نور یزد اظهار کرد: متأسفانه مجلات علمی و پژوهشی ما خیلی وضع به سامانی ندارند، در رشته‌های دیگر نمی‌دانم ولی در رشته قرآن و حدیث می‌گویم که یک مقداری متأسفانه در این مجلات پارتی‌بازی می‌شود. مقاله می‌فرستید دو هفته بعد نامه می‌آید که موضوع مقاله شما مرتبط نیست، در صورتی که خیلی وقت‌ها هم مرتبط هست، اصل این است که شخص پارتی خوبی ندارد و اگر پارتی داشته باشد سریع چاپ می‌شود و اگر که نه، یا در اول کار رد می‌کنند و یا در فرآیند داوری‌های طولانی‌مدت قرار می‌گیرد و اصلاحات زیادی به آن می‌زنند. این مسئله متأسفانه جو سرخوردگی در میان همه همکاران ایجاد کرده است. در رشته‌های دیگر نیز همینطور هست کسی اصلاً علاقه به پژوهش ندارد، همکارانی که دانشیار و استاد تمام هستند، بهر حال زحماتی کشیده‌اند و بعضی از آن‌ها استاد ما هستند ولی اینکه یک عده‌ای به هر طریقی بالا بروند و بعد هم نردبان را بالا بکشند و اجازه ندهند هیچ کس دیگری پیشرفت کند هم درست نیست. متأسفانه می‌بینیم دو نفر دوست یکی از آن‌ها سردبیر و دیگری مدیر مسئول نشریه می‌شود، در نشریه دیگری سمت‌هایشان برعکس می‌شود، اختیار چاپ مقالات و تصیم‌‌گیری آن بر عهده سردبیر است، آقای مدیر مسئول به صورت نان قرضی در مجله دوست خود مقالهاش را چاپ می‌کند.
حسینی‌زاده افزود: دانشجویی داشتم که زیر نظر من پایان‌نامه گذراند و چون می‌خواست دکترای خود را بگیرد نیاز داشت که مقالهاش چاپ شود، به ایشان گفتم من در آن حدی نفوذ ندارم که مقاله را چاپ کنم، با افراد ذی‌نفوذ تماس بگیر اگر خواستند اسم من را بنویسند و اگر هم نخواستند ننویسند، البته به هر حال اسم استاد راهنما باید باشد، بعد از دو ماه این دانشجو تماس گرفت که مقاله چاپ شده و آقایی که الان دانشیار یکی از دانشگاه‌هاست نام خود را در ابتدا نوشته، نام دانشجو را هم بعد از آن نوشته و نام بنده نیز که در واقع صاحب و مبتکر این ایده بوده‌ام که آن را به دانشجو داده‌ام، اصلاً نوشته نشده است. جالب است که این مقاله در عرض دو ماه چاپ شده، در صورتی که به‌صورت معمولی که مقاله‌ای را بفرستید دو سال داوری آن به طول می‌انجامد بعد از پذیرش نیز دو سال در نوبت چاپ می‌ماند، در مورد این مقاله به سایت مجله که مراجعه کنید می‌بینید تاریخ دریافت، پذیرش و چاپ هر سه یک روز است، مثل این موارد زیاد است، از این فرد خاص شکایت ندارم، ولی اگر می‌خواهیم پژوهش شکوفا شود باید افراد امید داشته باشند که تحقیقاتشان ثمر می‌دهد. اگر قرار باشد فرد زحمت بکشد و مقاله بنویسد و به این نحو رفتار شود، درست نیست.
کتاب‌های تحقیقی حوزه قرآن و امتیاز اندک وزارت علوم
حسینی‌زاده با اشاره به اینکه وزارت علوم برای ارتقای اساتید روی مجلات علمی ـ پژوهشی تأکید زیادی دارد، عنوان کرد: با چنین معیاری لغت‌نامه دهخدا و تفسیر المیزان هم که کتاب‌های تحقیقی و بسیار ارزشمندی هستند در سیستم وزارت علوم امتیاز زیادی نمی‌گیرند، می‌گویند چون کتاب است حداکثر ۲۰ امتیاز دارد ولی مثلاً به یک مقاله علمی ـ پژوهشی که یک صدم آن هم زحمت نداشته ۷ امتیاز تعلق می‌گیرد. ۲۰ امتیاز که گفته شد ماکزیمم است و غالباً کل آن داده نمی‌شود، می‌گویند باید حتماً از سوی انتشارات دانشگاهی چاپ شده باشد. به هر حال تحقیقات جدی انجام نمی‌شود و همه برای چاپ مقالات علمی ـ پژوهشی رقابت دارند که آن هم متأسفانه در یک باند تقریباً مافیاگونه‌ای هست، یک عده‌ای را در سراسر کشور می‌بینیم که یا سردبیر، مدیر مسئول، داور، عضو هیئت تحریریه و ... هستند و هر جایی که می‌خواهند می‌توانند مقاله چاپ می‌کنند گاهی حتی سالی ۱۰ مقاله چاپ می‌کنند ولی دیگران در حسرت چاپ یک مقاله باقی می‌مانند، چنین چیزهایی را وزارت علوم رسیدگی و از ارسال کنندگان مقالات نظرسنجی کند، صرف بازرسی واقعاً کافی نیست. بهترین کار این است که وزارت علوم تأکیدی را که روی مقالات علمی ـ پژوهشی دارد بردارد، یعنی به ارزش و محتوای کار نمره بدهند نه به عنوان و تیتر مجله، اگر این کار را انجام بدهند ریشه فساد خشکانده می‌شود و اگرنه هر اصلاح دیگری که در این زمینه صورت گیرد سطحی و سرسری است و عاقبت منجر به همان چیزی می‌شود که تاکنون بوده است.