آیا روضه‌های مشهور از حضرت رقیه(س) صحیح هستند؟, رأس‌الحسین(ع)؛ مرقد این حضرت
عصر شیعه : گروه اندیشه: برخی روضه‌های مشهور در رابطه با حضرت رقیه(س) برآمده از شهرت و تواتر تاریخی است و با مطالبی به‌ویژه از مقاتل غیر معتبر دوره قاجار که خود روضه‌خوانان مقتل می‌نوشتند آمیخته شده اما اصل روضه‌هایی که در مورد حضرت رقیه(س) خوانده می‌شود، اعتبار دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن پاکدامن، نویسنده کتاب «رقیه بنت‌الحسین(ع) در انساب و تاریخ» در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، به ارائه توضیحاتی درباره انگیزه خود برای نگارش این کتاب و موضوعات مرتبط با حضرت رقیه(س) پرداخت.
وی در رابطه با انگیزه خود برای نگارش کتاب «رقیه بنت الحسین(ع) در انساب و تاریخ» بیان کرد: با توجه به سابقه 20 ساله‌ام در تحقیق و پژوهش و بیش از یک دهه کار در تراجم انساب، پس از تفحص به گزارشی از کتاب بسیار معتبر لباب الانساب نوشته ابن فندق بیهقی رسیدیم که در مورد فرزندان بازمانده امام حسین(ع) آمده بود، فرزندان پس از شهادت ایشان، یک پسر یعنی امام سجاد(ع) و سه دختر با نام‌های حضرت سکینه(س)، حضرت فاطمه(س) و حضرت رقیه(س) بوده‌اند؛ لذا به دلیل شبهاتی که به این مسئله وارد می‌شد، حدود 50 صفحه از کتاب رقیه بنت‌الحسین(ع) را به پاسخ‌گویی به این شبهات اختصاص دادیم.
دو گروه در مواجهه با مسئله حضرت رقیه(س) دچار اشتباه شدند
پاکدامن با بیان اینکه دو گروه در مواجهه با حضرت رقیه(س) دچار اشتباهاتی شده‌اند، توضیح داد: عده‌ای هستند که حضرت رقیه(س) را فقط در داستان‌ها و نقل قول‌های بسیار ضعیف جستجو می‌کردند و همین که در منابع تاریخی مطلبی در این باره نمی‌یافتند، می‌گفتند حضرت رقیه‌ای وجود نداشته است که ما در این کتاب علاوه بر اثبات شخصیت وجودی حضرت رقیه(س) تلاش کرده‌ایم در تحقیقی غیراحساسی با پیراستن حاشیه‌ها و داستان‌های ناشناخته و مجعول به متنی واقعی و نه اسطوره‌ای و خرافی دست یابیم.
وی با اشاره به گروه دوم از کسانی که در مواجهه با موضوع حضرت رقیه(س) دچار اشتباهات می‌شدند، ادامه داد: این افراد نسبت به اثبات نام رقیه(س) دغدغه داشتند اما راه را اشتباه می‌رفتند و گرفتار ویژگی‌ها و اسامی مختلف مانند ام کلثوم، زبیده، ملکه و ... می‌شدند که ما با مراجعه به کتاب بسیار معتبر لباب الانساب نوشته بیهقی، دنبال این بودیم تا با ارائه گزارشی مستند، اختلاف‌ها را در این موضوع از بین ببریم.
نویسنده کتاب «رقیه بنت‌الحسین(ع) در انساب و تاریخ» اضافه کرد: در این کتاب با بررسی دیوان‌های مختلف در سده‌های گوناگون، بحث دقیقی در موضوع شعرشناسی اشعاری که به نام حضرت رقیه(س) اشاره دارند، نیز انجام شده است.
وی با بیان اینکه خود وی نیز در ابتدا نسبت به حضرت رقیه(س) تردید داشته اما پس از جمع‌آوری دلایل در کتاب خود قانع شده است، اظهار کرد: این کتاب را به نخبگان و همه کسانی که قرار است به مطالعه تاریخ بپردازند، تقدیم می‌کنم؛ لازم است نخبگان و مورخان با ذوق و استنتاجاتی که دارند بتوانند گزاره‌های تاریخی را سامان دهند و راه روشنی را برای تحقیقات دیگر ادامه دهند.
لازم است در مسائل علمی آستانه تحمل را بالا ببریم
پاکدامن با این توضیح که ممکن است اساتید از دلایل مطرح شده برداشتی برخلاف مطالب بیان شده در کتاب رقیه بنت الحسین(ع) داشته باشند، ابراز کرد: ممکن است برداشت اساتید بر خلاف برداشت بنده باشد اما باید آستانه تحمل را بالا برد تا ان‌شاءالله تولید علمی که مورد توجه رهبر معظم انقلاب بوده است، محقق شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با منابع این کتاب گفت: برای نگارش این کتاب از حدود 40 منبع خطی و چاپ سنگی استفاده شده است که برخی از آن‌ها در ایران بود اما برخی دیگر در عربستان نگهداری می‌شد که به سختی به آن‌ها دست یافتم و بعضی دیگر هم در کتابخانه دانشگاه مصر بود که در پایان کتاب ذکر شده است.
آیا روضه‌های مشهور از حضرت رقیه(س) صحیحند؟
نویسنده کتاب «رقیه بنت‌الحسین(ع) در انساب و تاریخ» در پاسخ به این سؤال که آیا روضه‌های مشهور در رابطه با حضرت رقیه(س) مستند و صحیح است یا خیر؟، بیان کرد: برخی از این روضه‌ها برآمده از شهرت و تواتر تاریخی است، با مطالبی به ویژه از مقاتل غیرمعتبر دوره قاجار که خود روضه خوانان مقتل می‌نوشتند آمیخته شده اما اصل روضه‌هایی که در مورد حضرت رقیه(س) خوانده می‌شود، اعتبار دارد.
وی با اشاره به مخفی و نامعلوم بودن مرقد مطهر حضرت رقیه(س) توضیح داد: نبود گزارش تاریخی از قبر حضرت رقیه(س) یکی از مسائلی است که همیشه مطرح بوده اما به فضل امام رضا(ع) دقت کردیم و متوجه شدیم که وقتی مورخان، بعد از سده اول به مسجد رأس الحسین(ع) می‌رفتند در گزارش خود به این مسجد اشاره می‌کردند اما به اینکه حضرت رقیه(س) هم در این مسجد هستند، توجه نداشتند.
پاکدامن در بخش دیگری از سخن خود، با اشاره به لزوم تصحیح بعضی باورهای نادرست در عزاداری‌ها، تصحیح فکر نخبگان را زمینه تصحیح تفکر عموم مردم دانست و اظهار کرد: دغدغه بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی تصحیح فکر نخبگان جامعه است و اگر ائمه جماعات، حوزویان و دانشگاهیان مطالب کتاب «رقیه بنت الحسین(ع)» را مطالعه بفرمایند و قبول کنند برای تصحیح فکر عموم مردم مشکلی نخواهیم داشت.
وی همچنین، از پیشنهاد خود به بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در رابطه با تألیف کتابی با موضوع امام رضا(ع) خبر داد و به حجت‌الاسلام مهدی شریعتی‌تبار، مدیرعامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، پیشنهاد کرد کتاب «رقیه بنت الحسین(ع) در انساب و تاریخ» برای ارسال به علما و دانشمندان سایر کشورها به زبان‌های مختلف ترجمه شود.