پرونده همه ما در زمینه فضای مجازی با نمره مردودی مواجه است

عصر شیعه : محمد صالح مفتاح با تاکید بر اینکه از ابتدا هیچ برنامه ای در خصوص شهروندان فضای مجازی نداشته ایم، گفت: نه از طرف خانواده و نه از طرف دولت و نه گروه های مردمی هیچ واکنشی نشان داده نشده است و احتمالا پرونده همه ما در زمینه فضای مجازی با نمره مردودی مواجه است.

برنامه "گفت‌وگوی اجتماعی" با موضوع نقش نرم افزارهای موبایل در ترویج سبک زندگی و با حضور دکتر حسن نجفی سولاری استاد دانشگاه و مشاور مرکز ملی فضای مجازی، حسن میثمی پژوهشگر فضای مجازی و محمد صالح مفتاح پژوهشگر فضای مجازی روانه آنتن شد.

دکتر حسن نجفی سولاری با بیان اینکه باید ابتدا بدانیم چرا در فضای مجازی موضوع برنامه ها پیش آمد، اظهار داشت: در مقطعی که main frame ها ساکن بودند، نرم افزار را در جای مشخصی داشتیم و طبیعتا ما بودیم که همه چیز را مدیریت می کردیم. 

وی افزود: بعد از این موضوع پی سی ها آمدند وکمی تحرک را افزایش دادند. در مقطعی که مصادف با اوایل هزاره جدید می شد، در کنفرانس های بین المللی، اندیشمندان، پنج افق را برای فضای مجازی ترسیم کردند و بر اساس آن اظهار داشتند هر رخدادی باید بر اساس این پنج افق ویژه شروع شود.

مشاور مرکز ملی فضای مجازی در بیان این افق ها گفت: اولین افق این است که باید امکان دسترسی در هر جایی به آن را داشته باشیم. دوم اینکه باید هر چیزی را در هر جایی به آن دسترسی داشته باشیم. سوم اینکه هر وقت هر چیزی را که هر جایی که خواستیم، به آن دسترسی داشته باشیم. چهارم اینکه هر کسی، در هر جایی هر چیزی را در هر مکانی که خواست، به دست بیاورد. پنجم اینکه هر ابزاری را هر کسی، در هر جایی هر چیزی را در هر مکانی که خواست، به دست بیاورد.

نجفی سولاری ادامه داد: این پنج افق به عنوان اهدافی است که همه افرادی که در این حوزه هستند، باید به سمت آن حرکت کنند و در این جا دیگر، پی سی جواب نخواهد داد. نرم افزارهایی که سکونی را با خودشان داشته باشند، دیگر جواب نخواهد داد، لذا با استفاده از این افق ها، مسئله جدیدی به نام "اپلیکیشن" یا نرم افزارهای کاربردی که متحرک هستند و در هر زمانی توسط هر کسی قابل استفاده است، ایجاد شد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه سبک زندگی بر اساس این پنج افق، رقم زده شد، اظهار داشت: دیگر لازم نیست فقط در خانه تان و یا کنار خانواده تان باشید. می توانید کنار خانواده تان باشید ولی در عین حال در هر جای دیگری حضور داشته باشید و یا کنار خانواده تان باشید ولی هر چیزی داشته باشید.

مشاور مرکز ملی فضای مجازی در تشریح سبک زندگی جدید گفت: به عنوان مثال شما می توانید در کنار فرزندتان باشید، ولی اصلا در کنار او نباشید و در جای دیگر حاضر باشید و یا همچنین در کنار همسرتان باشید و چیزهایی ببینید که مطابق زندگی تان نباشد. این افق پنج گانه وارد زندگی، مدرسه و محیط کار و اداره افراد شده است. دو الی سه روز پیش از شهرداری به پیش ما آمده بودند و اعلام کردند که یک نرم افزار موبایل کار ما را در شهرداری راحت کرده است. شهردار وقتی در سطح شهر است، اگر مثلا چاله ای می بیند، عکس آن را می گیرد و در گروهی که همه ما هستیم، می گذارد و همان موقع هم همگی می دانند آن چاله باید پر شده باشد. بنابراین این افق پنج گانه در روابط شهرداری کار مثبت خودش را انجام داده است.

وی اضافه کرد: به همان نسبت این برنامه ها روی رفتارهای فری اثر گذاشته است. مثلا وقتی در تخت خواب هستیم دیگر می توانیم مطالعه کنیم و نیازی نیست بخوابیم یا احیانا وقتی در کتابخانه هستیم، الزاما کتاب نیست، بلکه می توانیم فیلم هم تماشا کنیم! بنابراین ابتدای آغاز اپلیکیشن ها افق پنج گانه بودند که با قدرت بسیار بالایی نسبت به نرم افزارهای دیگر، همه را در گیر کردند.

وی به وضعیت ایران و تاثیری پذیری کشورمان از نرم افزارها اشاره کرد و اظهار داشت: تاثیری پذیری ما بیشتر است و تقریبا بزرگترین کشور مصرف کننده سیستم های هوشمند هستیم. اگر حدود 40 سال طول کشید تا 20 میلیون گیرنده تلویزیونی به داخل خانه های مردم بیاید، کمتر از دو سال طول کشیده است که چهار میلیون تلویزیون هوشمند که قابلیت نصب اپلیکیشن را دارد، وارد خانه های مردم شود.

نجفی ادامه داد: در حال حاضر نزدیک به 50 میلیون نفر در ایران موبایل های هوشمند استفاده می کنیم و سالانه حدود 20 میلیون موبایل هوشمند به صورت قاچاق وارد کشور می شود که عدد خیلی بزرگی است و عدد مصرف کنندگان موبایل هوشمند در حال افزایش است.

حسن میثمی پژوهشگر فضای مجازی تاکید کرد: اگر بخواهیم اسناد را بررسی کنیم، مشخص است که سیاست گذاری در خارج صورت گرفته است و در داخل پیاده شده است و این موضوع کاملا دارد جواب می دهد. اگر بخواهیم خیلی خوش بینانه بگوییم که این اتفاق خوبی است، باید حداقل کاری کنیم که تاثیرات آن کمانه کند.

وی تصریح کرد: اینکه 50 میلیون کاربر تلفن همراه وجود دارد، قطعا پیامی برای ما دارد و آن پیام این است که مردم ایران به فناوری علاقه مند هستند که این را حضور انفجاری مردم در شبکه های انفجاری می گویند، در حالی که در ابتدا فقط سه ملیت ایران و هند و برزیل حضور داشتند و ایرانیان در حال حاضر پیشتاز هستند.

وی در تشریح علت این اشتیاق به نرم افزارهای موبایل در میان ایرانیان گفت: بخشی از این عطش ذات ایرانیان است و بخشی دیگر رفتارهای اجتماعی ایرانیان است. به عنوان مثال ما ذاتا به ارتباط علاقه مند هستیم و علاقه داریم که با دوستان و آشنایان در ارتباط باشیم. حالا با ورود موبایل و نرم افزارهای اجتماعی که باعث تسهیل شدن این ارتباط می شود، مورد استقبال مردم قرار می گیرند.

این پژوهشگر فضای مجازی ادامه داد: در کنار این علاقه مردم، سیاست گذاری ها از سوی کشور های خارجی نیز در این زمینه تاثیرگذار بوده اند، زیرا این نرم افزارها بستر خوبی برای تغییر سبک زندگی ایجاد می کنند که برای پر شدن این فاصله هم باید دولت مردان فعالیت کنند و فعالان این حوزه نیز در این خصوص وظایفی دارند.

در ادامه محمد صالح مفتاح گفت: وقتی در فضای حقیقی با جامعه ای مانند یک شهر که جمعیتی یک میلیون نفری دارد، مواجه باشیم، برای شهروندان این شهر در همه حوزه ها برنامه ریزی می کنیم اما متاسفانه در مورد شهروندان فضای مجازی چنین برنامه ای را نداشتیم.

وی با تاکید بر اینکه از ابتدا هیچ برنامه ای در این خصوص نداشته ایم، اظهار داشت: نه از طرف خانواده و نه از طرف دولت و نه گروه های مردمی هیچ واکنشی نشان داده نشده است و احتمالا پرونده همه ما در زمینه فضای مجازی با نمره مردودی مواجه است، زیرا آنجایی که باید تحقیق و پژوهش می کردیم، انجام ندادیم.

پژوهشگر فضای مجازی گفت: از طرف دیگری به مردم نیاموختیم که گزینش گری کنند و در مورد استفاده از این بزارها رفتارهای هوشمندانه تر و عاقلانه تر انجام دهید و همیشه بستر سازی فنی را بر محتوا ترجیح داده ایم.

برنامه "گفت‌وگوی اجتماعی" شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۱۳:۳۰ از شبکه رادیو گفت‌وگو پخش می‌شود.