زنان خانه دار؛ بیشترین مخاطب عرفان های نوظهور هستند
میزگرد "گفت و گوی سیاسی" با محوریت موضوع چرایی و چگونگی عرفان های کاذب میزبان دو پژوهشگر و کارشناس مسائل فرق و ادیان بود.
حجت الاسلام و المسلمین علی محمدی هوشیار عرفان نوظهور را مهم ترین چالش پیش روی جربان شیعی و اسلامی و همچنین دیگر ادیان توحیدی عنوان کرد و گفت: «عرفان حقیقی به وحی الهی متصل است و از قرآن و حدیث نشأت می گیرد.»
وی معنویت گرایی را منوط به زمانی دانست که انسان بدنبال معنویت گرایی بود که در این راستا عده ای بدنبال انحراف رفتند و عده ای پاسخ خود را از بزرگان دین دریافت کردند.
حجت الاسلام و المسلمین محمدی مدرنیته را آغازگر روی آوردن مردم به عرفان های کاذب دانست و افزود: «مردم اعلام کردند هرچه مطابق تجربه و عقل ابزاری و جدا از اخلاق باشد را می پذیرند و هر چیز قابل لمس را پذیرفتند و مابقی را به زباله دان تاریخ انداختند.»
وی در عین حال تاکید کرد که دوران مدرنیته مردم را تشنه معنویت کرد و ادامه داد: «مردم روز به روز بدنبال سوالی درباره معنای زندگی رفتند تا اینکه دوران پست مدرنیسم اتفاق افتاد. دروازه ها بازتر شد و حتی خرافات نیز وارد بازار عرفان شد.»
حجت الاسلام و المسلمین محمدی این قبیل عرفان ها نظیر تفکر اُشو را مبتنی بر سبک زندگی غیراخلاقی خواند و تصریح کرد: «بعد از دوران مدرنیته شیطان پرستی و خرافه گرایی وارد بحث مدرنیته شد.»
این پژوهشگر حوزه ادیان بر اساس سه دسته بندی به مخاطب شناسی عرفان های نوظهور پرداخت و گفت: «بخش اول جامه در معرض آسیب هستند که می تواند از قشر دانشگاه یا حوزه باشند.»
حجت الاسلام و المسلمین محمدی بخش دوم را متوجه جامعه آسیب پذیر خاصه زنان خانه دار عنوان کرد و افزود: «بیشترین مخاطبین عرفان نوظهور را این قشر تشکیل می دهند که با این عنوان مشغله ای را برای خود ایجاد می کنند.»
وی همچنین جامعه آسیب دیدگان را بعنوان مخاطبان کلی عرفان های نوظهور معرفی کرد که نه تنها مشکل شان از این طریق حل نمی شود، بلکه آسیب های این نوع عرفان بر مسائل این افراد دوچندان خواهد شد.
در ادامه امید رضایی بر تاکید عرفان های کاذب به بحث شهودگرایی اشاره کرد و گفت: «اگر همه چیز بر مبنای عقل پیش رود، حربه ای برای جذب افراد وجود نخواهد داشت و عرفان کاذب می گوید نباید پوسته دین را دید و تنها باید به مغز رسید.»
وی در ادامه پاسخ گوی این پرسش بود که "چرا ابزار پنداری عقل انسان که در دوران مدرنیسم رواج داشت، در دوره پست مدرن اصلاح نشد؟"
این پژوهشگر حوزه ادیان و فرق در اینباره اظهار کرد: «در این دوران نیروهای حاکم بر جهان هستی را پذیرفتند؛ اما این نگاه نیز الحادی بود.»
رضایی به التقاط مفاهیم شبه فیزیکی و شبه عرفانی در دوران پست مدرن اشاره کرد و افزود: «دنیای پست مدرن بدلیل خلأهای عرفانی به عرفان الحادی کمک کرد و بسیاری از این واژگان در عصر نوین به فارسی برگردان شد.»
وی در این رابطه به ایجاد مفاهیمی چون شعور کیهانی یا شعور هستی اشاره و تصریح کرد: «این تفکرات با تفکر دینی متضاد است و به نوعی مبتنی بر دیدگاه الحادی و با اندیشه ادیان متفاوت است.»
رضایی همچنین در خصوص مرزبندی میان عرفان و علوم ماوراء الطبیعه گفت: «عرفان از واژه شناخت پدید می آید و به شناخت خداوند اطلاق می شود و این راه نیازی به دخالت در امور ماوراء الطبیعی ندارد.»
وی عرفان اسلامی را ناظر بر سرکوب نفس و خودشناسی خواند و ادامه داد: «در مقابل شبه عرفان ها رسیدن به توانایی غیرعادی را هدف قرار می دهد که در اسلام به شدت توصیه شده این موارد مورد استفاده قرار نگیرد؛ چون علمای دین می دانستند که عوارض موجود پیش روی [سلوک اسلامی] است.»
رضایی فرقه های شبه عرفانی را دارای منشأ هندی، سرخپوستی، افریقایی و شرق دور برشمرد و گفت: «افراد تصور می کنند ممکن نیست در معرض چنین خطرهایی قرار گیرند؛ اما اینگونه نیست و تصویر ذهنی ما از فرقه های این چنینی اشتباه است.»
این کارشناس حوزه ادیان و فرق تصریح کرد: «افراد احمق و تنبل به سرعت جذب فرقه ها شده و به سرعت نیز رَد می شوند؛ در حالیکه قشر تحصیل کرده جذب شوندگان به این فرقه ها هستند.»
رضایی اصل رازداری را از جمله تاکیدات فرقه های انحرافی و شبه عرفانی نام برد و گفت: «همه افراد این مسئله را می پذیرند؛ از این جهت سوء استفاده هایی که از افراد در این گروه ها می شود، پنهان می ماند.»
وی ادعای نزدیک شدن به خداوند را نقطه مشترک همه این گروه ها دانست و افزود: «این ها می گویند همه ادیان خوب هستند و همگی راهی هستند برای رسیدن به خداوند.»
رضایی خاطرنشان ساخت: «درهای احادیث و روایات بصورت گزینشی برای این گروه ها باز است؛ مثلا یک آیه را انتخاب می کنند و آنگونه که مایل هستند [آن را تفسیر می کنند] و سعی دارند جهان بینی کاذب خود را بسازند.»
علاقمندان برای مشارکت در مباحث این برنامه می توانند هر روز از ساعت 17:30 تا 18:30 نظرات خود را از طریق سامانه 300001035 با "گفت و گوی سیاسی" در میان بگذارند.