استخاره در مورد واجبات و محرمات جایز نیست
وی با اشاره به محتوای دعای 33 صحیفه سجادیه امام سجاد(ع) که در مورد استخاره و درخواست خیر و نیکی از خداوند متعال است، اظهار کرد: استخاره به معنای طلب خیر و نیکی از خداوند متعال است و درباره انجام آن روایات متعددی وجود دارد و به شیوههای گوناگون انجام میگیرد.
لطفیان با اشاره به اینکه در مورد واجبات و محرمات استخاره جایز نیست، بیان کرد: استخاره از نظر روانی به انسان آرامش میدهد و هر نتیجهای که داشته باشد باعث آرامش انسان میشود زیرا اگر پاسخ منفی باشد، انسان میپذیرد و میگوید که خواست خداوند بوده و اگر پاسخ مثبت باشد، با دلگرمی و اطمینان آن را انجام میدهد و مطمئن است نتیجه هرچه باشد خیر و خوبی است.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به اینکه استخاره انسان را از تشویش و نگرانی بیرون میآورد و در دودلی و شک راهگشای او در امور خواهد بود، گفت: الهام خیر و نیکی به انسان، شناخت آنچه خشنودی خدا در آن است، دوری از شک و دودلی و ... از فواید استخاره است.
استاد دانشگاه آزاد نیکشهر با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) در فراز آخر دعا از خداوند متعال درخواست حسن عاقبت کرده، تصریح کرد: این بیان امام(ع) یعنی آنطور نباشیم که مصداق آیه شریفه 34 سوره مبارکه محمد(ص) شویم و یا آنطور نباشیم که در جهل خود غوطهور شویم.
امامجمعه نیکشهر در ادامه با اشاره به اینکه در دعای 33 صحیفه سجادیه ناتوانی از شناخت مصالح (مصلحتها) موجود در قضا و قدر الهی به مرتع و محل چرایی تمثیل شده است، افزود: امام سجاد(ع) از خداوند میخواهد تا ما را در مرتع عجز از معرفت خود نچراند گویی ما همچون چهارپایانی هستیم که از چوپان خود میخواهیم که ما را در مرتع جهل به چرا نبرد.
وی در ادامه با بیان اینکه چراگاه محلی است که در آن مواد مغذی برای ادامه حیات وجود دارد، اظهار کرد: گویا امام سجاد(ع) در این دعا بیان میکند که ما بدون شناخت زوایای حکمت تو در چرخش روزگار تغذیهای برای ادامه راه نداریم و اندکاندک دچار مرض ناشکری و کوچک شمردن شأن تو میشویم.
لطفیان با اشاره به اینکه گاهی چهارپا به علت نچشیدن غذاهای لذیذ در مراتع بزرگتر به مرتعی که در آن است دل خوش میکند و آن محل تغذیه را بهترین مکان میبیند، گفت: گویا امام زینالعابیدن(ع) از خداوند تقاضا میکند به ما قدرت دهد تا به خاطر آنچه خود میفهمیم یعنی آنچه با فهم ناقص خود استنباط میکنیم و بر اساس آن به سویی متمایل میشویم که غیر خواست خداوند است، از علم کامل او غافل نشویم و به فهم ناقص خود دل خوش نکنیم.
استاد دانشگاه پیام نور نیکشهر در ادامه بیان کرد: لازمه ناتوانی شناخت آنچه خدا برای ما اختیار کرده، کوچک شمردن شأن خداوند متعال، سخت دانستن رضایت به مقدرات الهی و مایل شدن به آنچه با فهم ناقص خود درک میکنیم است که این در واقع همان شقاوت ابدی است.
وی در ادامه با اشاره به دعای 35 صحیفه سجادیه که در مورد گرفتاری انسان به گناه است، اظهار کرد: امام سجاد(ع) در این دعا به لطف خداوند در پوشاندن گناه اشاره فرموده است و به ما میآموزد که بر این نعمت بزرگ خدا را شاکر باشیم. حضرت(ع) در فراز دیگری از این دعا به ما میآموزد که درخواستهایی از جمله مخفی کردن عیوب بندگان، توفیق توبه در اسرع وقت و ... را از خداوند متعال داشته باشیم.
لطفیان در ادامه سخنان خود در این زمینه با اشاره به اینکه در فراز پایانی این دعا امام سجاد(ع) ضمن درود بر محمد و آل محمد(ص)، به ما میآموزد که که از خداوند منان بخواهیم ما را مطیع و فرمانبردار آنان چنان که خداوند فرموده باشیم.
وی با بیان اینکه عافیت به معنی صحت و سلامت از مریضی و بلا است، تصریح کرد: عافیت الهی حجابی است که مانع از دیده شدن گناهان ما میشود و سدی است که به وسیله آن حتی نوایی از گناهان ما نیز به گوش نمیرسد. پردهپوشی کامل به نحوی است که نه کسی ببیند و نه کسی بشنود. اگر عفو خداوند نباشد طبیعت گناهان به نحوی است که ما را مفتضح میکند و این عفو نسبی الهی است که اثر افتضاح را از گناهان برمیدارد. خداوند آنقدر دلسوز بنده است که حتی وقتی بنده به او ظلم میکند، در نهایت دقت از مفتضح شدنش جلوگیری میکند و نه تنها مانع از دیده شدن عمل بد او میشود بلکه از شنیده شدن آن نیز پیشگیری میکند.
امامجمعه نیکشهر در ادامه سخنان خود افزود: اینکه شخصی زندگی خاصی را آرزو میکند و یا زندگی خاصی را به مسخره میگیرد و به شدت نقد میکند و میگوید «زندگی یعنی این!» و «خوش به حال فلانی!»، نشاندهنده نظام ارزشی اوست که در انتخاب سبک زندگی بسیار تأثیرگذار است و در واقع ظواهر زندگی حاصل آن باورها و پسندهاست.
استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیکشهر در ادامه سخنان خود در این زمینه تصریح کرد: سبک زندگی قرآنی باید انتخاب شود و شخص فعالانه در تعریف و چینش و معماری آن بر اساس نظام اعتقادی و ارزشهایش مشارکت داشته باشد.
وی بیان کرد: استخاره در لغت به معنای بهترین خواستن و خیر خواستن از خداست و در اصطلاح دینی، واگذاردن انتخاب به خداوند است در کاری که انسان در انجام دادن آن درنگ و تأمل دارد. هرگاه انسان بین انجام دادن کاری که پس از مشورت کردن با اهل خبره و رعایت همه جوانب مثبت و منفی آن همچنان مردد و متحیر در انجام یا ترک آن است، از راه استخاره که مشورت با خداوند است، به رفع تحیر یا تردید در آن کار میپردازد.
لطفیان اظهار کرد: عمل به استخاره وجوب شرعی ندارد. استخاره به معنای کنار گذاشتن عقل و منطق نیست و به نوعی غلبه بر دوراهی سرگدانی و تحیر است. با توجه به جایگاه عقل و مشورت، استخاره و تفأل عین خردورزی است و نمیتوان به کلی منکر استخاره شد. تفأل به قرآن وسیلهای برای سودجویی و کسب روزی نیست. استخاره استنباط احوال آینده و پیشگویی نیست. خدای عالم که پناه بیچارگان است، در حالت تحیر و دودلی راه امیدی باز میکند و راهنمای قلب بنده میشود که او «مقلبالقلوب» است.