صحیفه سجادیه مرجع سلامت معنوی است
تمایز سلامت معنوی بین افراد متدین و لائیک
مهدی اصفهانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی استان تهران در آغاز دومین روز نخستین همایش سلامت معنوی با ایراد سخنرانی تحت عنوان مفهوم و ویژگی‌های سلامت معنوی با الهام از آموزه‌های دینی به تشریح این بعد از سلامت پرداخت و گفت: سلامت معنوی شامل تعادل، تلاش برای کسب رضایت الهی، پرهیز از گناه در هر یک از ادیان و تقوای الهی و ... است و چنین تعریفی مربوط به کسانی است که قائل به دین هستند و نه آنها که لائیک(بی دین) هستند.
صحیفه سجادیه مرجع سلامت معنوی
عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی با تأکید بر صحیفه سجادیه به عنوان مرجع سلامت معنوی گفت: سلامت یکپارچه، که شامل همه ابعاد سلامت معنوی، جسمی، روحی و اجتماعی براساس رضایت الهی است؛ این سلامتی بهتر از هر رفاهی علم حقیقی، خشیت و توکل می‌آورد؛ در چنین سلامتی نباید دل را حذف کرد و این همان چیزی است که می‌توان گفت کتاب شریف صحیفه سجادیه مرجع تبیین آن است.
اصالت سلامت معنوی در نهج‌البلاغه
بنابراین گزارش، سید حمید خوی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو فرهنگستان علوم پزشکی با ایراد سخنرانی تحت عنوان سلامت معنوی از دیدگاه نهج‌البلاغه به تبیین این بعد از سلامت براساس فرمایشات و خطبه‌های نهج‌البلاغه پرداخت و گفت: نهج‌البلاغه با اصالت بخشیدن به وجه معنوی انسان، به آسیب‌شناسی سلامت معنوی پرداخته که براساس آن می‌توان شاخصه‌های سلامت معنوی را استخراج کرد.
دنیاطلبی مهم‌ترین آسیب سلامت روان
وی در ادامه انسان سالم را انسانی معتدل، عاقل و رهرو صراط مستقیم که همان راه میانه است دانست و گفت: مهم‌ترین آسیب سلامت روان و محرومیت از سلامت معنوی براساس نهج البلاغه دنیا زدگی و دنیا طلبی است.
لزوم افتراق دقیق بین سلامت معنوی با سلامت مذهبی
در ادامه همایش احمدعلی نوربالا، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با ایراد سخنرانی تحت عنوان «سلامت معنوی در آموزش پزشکی» به چالش‌های پیشرو در سلامت معنوی اشاره کرد و گفت: اطلاعات اندک از بُعد معنوی انسان، نبود تعریف جامع، واحد و مورد قبول سلامت معنوی، نامشخص بودن ماهیت و جنس بُعد معنوی انسان و قابل لمس نبودن بُعد معنوی برای همگان در همه زمان‌ها و نبود افتراق دقیق بین سلامت معنوی با سلامت مذهبی و اخلاقی چالش‌های پیشرو در بحث سلامت معنوی است.
بهره‌مندی از جنبه‌های معنوی در نظام سلامت
نوربالا با اشاره به خلأهای آموزش پزشکی نسبت به جنبه‌های معنوی انسان گفت: جنبه‌های معنوی متفاوت از جنبه‌های مذهبی است آن را تقویت می‌کند که لازم است برای بازیابی سلامت کامل در نظام سلامت از آن بهره‌مند شویم.
وی با اشاره به ابعاد وجود آدمی براساس آیات قرآن گفت: بعد نفسانی (مشتمل بر مجموعه پتانسیل‌های انسانی)، بعد جسمانی، بعد روانی و بعد اجتماعی چهار بعد وجودی انسان هستند؛ بُعد معنوی فراتر از همه آنها قرار گرفته و این ابعاد از دیدگاه الهی برای انسان قابل تعریف است.
وی در ادامه به تعاریف مختلفی از معنویت اشاره کرد و گفت: افتراق بین مذهب و معنویت مهم است، به طوری که مذهب به تصدیق تشکیلات درونی توجه دارد ولی معنویت به عناصر معنا و تعالی که خود فرد باید به آنها اهتمام کند توجه دارد.
انسان می‌تواند خالق سلامت در موقعیت‌های زندگی باشد
در ادامه عباس وثوق‌مقدم، عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی با ایراد سخنرانی تحت عنوان «سلامت معنوی در نظام سلامت» گفت: حفاظت از سلامت فقط مسئولیت فردی است و بالاتر از آن فرد می‌تواند خالق سلامت در موقعیت‌های زندگی باشد. نظام سلامت به عنوان نظام اجتماعی براساس هدف پاسخ‌گویی و تأمین مالی منصفانه برای بهره‌مندی مردم از خدمات سلامت براساس نیاز و نه براساس توان مالی ایفای نقش می‌کند.
بنابراین گزارش، دومین روز نخستین همایش سلامت معنوی تا بعد از ظهر امروز با برگزاری دو نشست علمی دیگر به بررسی مباحثی چون مبانی نظری مقیاس سنجش سلامت معنوی، مقیاس سنجش سلامت معنوی، معماری راهبردی سلامت معنوی از اندیشه تا عمل، سلامت معنوی چالش‌ها و راهکارهای آن، پیش بینی استرس بر اساس سلامت معنوی و راهبردهای مقابله مذهبی در زنان نا بارور می‌پردازد.
لازم به ذکر است، سلامت معنوی در مراقبت‌های پایان حیات، نقش سلامت معنوی در پیشگیری از بیماریها، مبانی هستی شناسی سلامت معنوی در قرآن و روایات، تاثیر مشاوره معنوی با رویکرد آموزه‌های اسلامی بر اضطراب بیماری‌های نارسایی کلیه و اثربخشی گروه درمان معنوی در افسردگی، اضطراب و استرس زنان سالمند از دیگر موضوعاتی است که بعد از ظهر امروز بررسی می‌شود؛ همچنین جلسه پرسش و پاسخ در پایان بخش نخستین همایش سلامت معنوی در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی خواهد بود.