نامهربانی ادبیات داستانی به گنج معنوی شهر ری
عصر شیعه ـ آمار نشر در سال‌های گذشته نشان از افزایش رشد کمی و کیفی نشر در ایران شده است، همه‌ساله آثار پرشماری در رده‌های مختلف دیویی منتشر و به بازار نشر عرضه میشود.
مسئولان فرهنگی و دلسوزان عرصه نشر نیز تلاش دارند تا با شناسایی کمبودها و آسیب‌ها راهکاری برای موفقیت هر چه بیشتر در این زمینه ارائه دهند، اما همواره حوزه‌هایی در این میان مغفول مانده‌اند.
یکی از این حوزه‌ها آثار مرتبط با حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) است؛ جست‌وجویی ساده نشان می‌دهد که انتشار آثار مرتبط با این یار جلیل‌القدر ائمه(ع)، حداقل طی سال‌های گذشته از تعداد انگشتان دست هم فراتر نمی‌رود و این مهم زمانی پررنگ‌تر میشود که شواهد حکایت از غفلت نویسندگان ادبیات داستانی به این حوزه را نشان می‌دهد.
نویسندگان این حوزه به‌ویژه در حوزه کودک و نوجوان بسیار اندکند و شاید بتوان گفت اصلاً به این موضوع نپرداخته‌اند، در حالی‌که امروزه بسیاری از ما مردمان تهران، شهر ری و حتی سراسر ایران از زندگی‌نامه، سیره علمی و عملی و حتی نحوه ولادت و شهادت ایشان بی‌خبریم.
در این زمینه اگر چه تعداد معدود و محدودی آثار در خصوص زندگی‌نامه این بزرگوار منتشر شده‌اند، اما اصولاً کتاب‌هایی قطور، با نثری سنگین و مناسب مخاطب خاص بوده‌اند و از جمله این آثار می‌توان به مواردی چند اشاره کرد:
1 ـ زندگانی حضرت عبدالعظیم بن عبداللّه الحسنی(ع)، نوشته محمد رازی. کتاب، دو باب و یک خاتمه دارد، باب اول درباره اجداد حضرت عبدالعظیم(ع) است و در باب دوم، به شخصیت و هجرت حضرت عبدالعظیم(ع) از عراق به ری و گلچینی از احادیث آن حضرت پرداخته شده است. در خاتمه کتاب نیز توضیحاتی درباره آستانه مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) است.
2 ـ شناختنامه حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و شهر ری به قلم سیدمجتبی صحفی و علیاکبر زمانینژاد. در این مجموعه، چهارده رساله خطی و سنگی در مورد حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، آستان آن حضرت و امامزادگان مجاور حضرت عبدالعظیم گردآوری شده است. ویژگی رسالهها و شرححال نویسندگان آنها در ابتدای هر رساله دیده میشود.
3 ـ شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، نوشته آیتاللّهالعظمی لطف‌الله صافی‌گلپایگانی. حضرت عبدالعظیم (ع)، عقاید خود را به امام هادی(ع) عرضه کرد تا از درست بودن آن درباره دین اسلام اطمینان کامل یابد. در این کتاب آیتاللّهالعظمی صافی‌گلپایگانی به شرح و تفسیر این حدیث پرداخته است.
4 ـ زندگانی حضرت عبدالعظیم(ع) به قلم عزیزاللّه عطاردی. این کتاب افزون بر زندگانی حضرت عبدالعظیم(ع) دربردارنده مجموع احادیثی است که عبدالعظیم از پیشوایان معصوم(ع) نقل کرده است و پنج بخش دارد: شرح زندگانی حضرت عبدالعظیم(ع) آبا و اجداد حضرت عبدالعظیم(ع)، اخبار و روایات حضرت عبدالعظیم(ع)، استادان حضرت عبدالعظیم(ع) و راویان و شاگردان حضرت عبدالعظیم(ع).
5 ـ مسند حضرت عبدالعظیم حسنی، به قلم عزیزاللّه عطاردی و علیرضا هزار. در صفحههای آغازین کتاب، مطالب فراوانی درباره مسند و مسندنویسی، نوشته شده است. سپس دیدگاه دانشمندان اسلامی درباره شخصیت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) آمد و آن‌گاه نام چهل تن از مشایخ و راویان آن حضرت ذکر شده است. در پایان نیز 118 روایت از حضرت عبدالعظیم (ع) همراه با ترجمه آنها در کتاب گنجانده شده است.
به هر روی، با توجه به اینکه شخصیت‌هایی هم‌چون حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در ایران خیل عظیم مشتاقان را به سوی خود می‌کشاند، ضروری به نظر می‌رسد تا مخاطبان از نزدیک با نوع زندگی، شخصیت سیره و دورانی که ایشان در آن می‌زیسته‌اند، آشنا شوند، ادبیات داستانی و ادبیات کودک و نوجوان دو عرصه‌ای است که نویسندگان می‌توانند این موضوع را پرورش داده و نقشی موثر در این زمینه ایفا کنند.