تأثيرگذاری دعا بر سيستم دفاعی بدن، قرائت دعا؛ موجب افزايش اميد
عصر شیعه ـ حجت‌الاسلام والمسلمين مسعود آذربايجانی، عضو هيئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با اشاره به تاثيرگذاری دعاهای موجود در كتب معتبر اسلامی از جمله مفاتيح‌الجنان بر بهداشت روانی، گفت: تاثيرات كلی اين دعا بر بهداشت روانی انسان‌ها انكار ناپذير است ولی شفابخشی آنها برای موارد خاصی چون سر درد و چشم درد و .. نيازمند تحقيقات بيشتر در راستای تعميم‌پذيری آنها به موارد مشابه است.
آذربايجانی گفت: در مورد دعاها دو بحث وجود دارد: يكی چگونگی تاثيرات روانشناختی دعا بر انسان است كه شواهد و مطالعات روانشناسان بيانگر تاثير ترديدناپذير دعا بر بهداشت روانی انسان‌ها است و ديگری تاثيرات شفابخشی دعاها در موارد خاصی از بيماری‌ها همچون چشم درد و سر درد كه در اين مورد بايد تحقيقات بيشتری برای تعميم آنها به موراد مشابه انجام شود.
عضو هيئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تصريح كرد: تاثيرگذاری دعا در ابعاد درمانی و سلامتی انسان‌ها از حيث روانشناختی، انكار ناپذير و يك واقعيت ثابت شده است كه تاثيرات روانشناختی موجود در قرائت دعا و توسل تاثيرات شگرف بر روح و روان انسان بر جای می‌گذارد.
وی علت اين امر را تاثير گذاری اين امر بر سيستم‌های دفاعی بدن دانست و گفت: قرائت دعا با جنبه‌های تلقينی، موجب افزايش اميد در انسان است و انرژی‌های روانی مثبتی را در انسان به وجود می‌آورد كه اين ابعاد كلی تاثيرگذاری دعا بر سلامت جسم و روح انسان‌ها است.
آذربايجانی با تاكيد بر اينكه خواندن دعاهای موجود به منظور استمداد از خداوند تاثيرات بسزايی بر سلامت دارد، بيان كرد: خواندن دعاهای خاص در مورد برخی بيماری‌ها اگر مربوط به دعاهای ماثور باشد كه سنديت آنها بر ما با توجه به منابع موجود اثبات شده و معتبر از نظر منبع و سند باشد به طوری كه واقعا از ائمه معصوم به ما رسيده باشند دارای آن تاثير كلی در ابعاد روانشناختی، تلقينی و بهداشت روانی می‌تواند باشد.
وی با اشاره به چگونگی تاثيرات خاص اين‌گونه دعاها در مورد برخی بيماری‌ها همچون سر درد، چشم درد و ... ، گفت: جدای تاثيرات كلی روانشناختی اينكه اين دعا برای بيماری خاصی تجويز و قرائت شود تا آن بيماری شفا يابد نيازمند تحقيق بيشتر است.
آذربايجانی افزود: برخی از اين دعاها به ويژه احاديث طبی را بايد بيشتر بررسی كنيم كه شيخ صدوق نيز همين را در جلد 72 بحارالانوار مطرح كرده‌اند.
آذربايجانی با اشاره به احاديث طبی كه برای شخص خاصی توسط امام معصوم تجويز شده‌اند، افزود: ممكن است يك دعا و اعمال مرتبط با آن برای شخص خاص و در زمان و مكان خاصی بيان شده باشد به طوری كه اين تجويز فقط در خصوص همان فرد دارای تاثير بوده و يا برای منطقه و در زمان خاصی موثر باشد و در ديگر موارد دارای چنين تاثيرات شفابخشی موردی نباشد.
عضو هيئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: در اين صورت، كليت آن به منظور تعميم به موارد مشابه قابل اثبات نيست مگر اينكه در اين زمينه تحقيق كرده و مطالعات علمی فقه‌الحديثی داشته باشيم كه اين محدود به مورد خاص نبوده است و قابل تعميم به موارد ديگر نيز می‌تواند باشد.
آذربايجانی ادامه داد: اگر محدود نبودن روايت و حديث و دعا به شخص، زمان و يا مكان خاصی به اثبات رسيد و احراز شد می‌تواند برای آن مورد از بيماری در حالت‌های كلی و در مورد همه افراد و در همه زمان‌ها و مكان‌ها تاثيرگذار باشد.
آذربايجانی با اشاره به اعتقادات ما شيعيان به مبانی كلامی امامان معصوم، گفت: بر اساس اعتقاداتی كه به امامان معصوم داريم حتی اگر در مواردی نتوانيم مبانی تجويزات آنان و علل علمی آنها را بيابيم اين دستورات را تعبدا می‌پذيريم زيرا اعتقاد داريم آنها چيزهايی را می‌دانند كه تبيين آن برای ما دشوار است.
وی افزود: در عين حال هيچ منافاتی ندارد كه از راه‌های عملی و طبيعی هم روش‌های عادی اثباتی را پيگيری و آنها را همچنان دنبال كنيم.
آذربايجانی با تصديق اين امر كه نمی‌توانيم تجويز ادعيه شفابخش خاص را به موارد كلی و مشابه ديگر تعميم دهيم، اظهار كرد: بايد پس از انجام تحقيقات لازم و روشن شدن ريشه‌های اين دعاها از طرق مختلف مثلا از طريق تحقيق در خود كتاب مفاتيح و يا كتب معتبر ديگر، حجيت و كليت چنين رواياتی بررسی شود زيرا در خصوص روايات طبی اين مسئله خيلی احتمال دارد كه فقط مربوط و محدود به يك مورد خاص باشند.
وی در پايان تاكيد كرد: به هر حال اين دعاها هم می‌تواند دارای اثر كلی ديگر دعا باشند و اين قابل ترديد نيست ولی در خصوص تاثيرگذاری خاص بايد تحقيقات بيشتری انجام شود.