تک خوانی زن چه اشکالی دارد؟
عصر شیعه ـ انتشار خبر مربوط به پخش تک‌خوانی زن، سر و صدا و جرّ و بحث بسیاری در محافل ایجاد کرده است و برخی می‌گویند: نظر فقهای متقدم، متأخر و معاصر، از جمله امام (ره) و مقام معظم رهبری، مجاز بودن آن است؟
این خبر در سایت‌های خبری بسیاری منتشر شد و این پایگاه نیز خبر مندرج در پایگاه خبر و عکس ایران (ایران پی‌ان - Iranpn ) را تحت عنوان «اعتراض به پخش آهنگی با همخوانی زن و مرد و تک خوانی زن در رادیو جوان + فایل صوتی» لینک نمود.
بدیهی است که سایت‌های خبری در انعکاس خبر یا گزارش، معمولا قضاوت نمی‌کنند، بلکه خبر‌رسانی می‌کنند، اما همین سر و صدا و جر و بحث‌های بسیار در این زمینه، حاکی از مساله‌دار بودن اصل موضوع است و مجاز دانستن مطلق خوانندگی زن (یا حتی مرد) به هر شکل و شیوه‌ای و نسبت دادن این جواز به فقهای قدیم و جدید، ضمن ترویج احکام نادرست به نام فقه اسلام (تشیع)، نسبت و تهمت ناروایی به فقها و مراجع است که مدعیان و گویندگان را در دنیا و آخرت مسئول، پاسخگو و معذب می‌نماید.
پیش‌تر از این پاسخ این اتهامات یا دست کم ابهامات با ذکر استفتای انجام شده از مقام معظم رهبری و پاسخ ایشان درج شد (1) که چون در این پاسخ تکرار نمی‌گردد، لازم است حتماً مورد مطالعه قرار گیرد. و اما در این مختصر نکات و فتاوای قدیم و معاصر ذیل ایفاد می‌گردد:
الف - شیخ انصاری (ره) در مورد «غنا» در کتاب مکاسب محرمه بند ثالثه عشره می‌نویسد: «غنا، هیچ نظر خلافی در حرمتش نیست و اخبار رسیده از معصومین در مورد آن در حد مستفیضه است و ادعا شده اخبار آن در حد تواتر رسیده است . امامان معصوم ما کلمه «زور» به معنی فریب را در آیه «واجتنبوا قول الزور» به غنا ترجمه کرده‌اند.» (پاراگراف اول).
وی تاکید دارد که گاه محتوای کلمات موجب غنا می‌شود و می‌نویسد: «در صورتی که محتوای کلمات در نظر گرفته شود و آنها لهو و لعب باشد غنا و حرام است و نیز صوتی بدون در نظر گرفتن محتوای مطالب فقط از لحاظ نفس کیفیت صدا که مناسب مجال لهو و لعب باشد حتی اگر مطالب و کلمات آن لهوی نباشد ، غنا و حرام می‌باشد. (پاراگراف سوم).
و هم چنین در تعریف غنا می‌نویسد: «غنا کشیدن صوت و چرخاندن آن در گلو به گونه‌ای که طرب انگیز باشد است و متناسب مجالس لهو و لعب باشد» (پاراگراف5)
فتوای سایر علمای قدیم نیز همین است.
ب – برخی در بیان جواز غنا و شنیدن آواز غنای زن از ناحیه‌ی امام (ره)، به پاراگراف آخر فتوای ایشان در تحریرالوسیله، باب نکاح استناد کرده‌اند(؟!) این عده یا واقعاً بی‌سواد هستند و یا عمداً متوسل به حیله و القای کذب می‌گردند. چرا که چنان چه از فصلش [باب نکاح] مشهود است، این فتوا مربوط به شنیده شدن صدای زن توسط نامحرمان در مراسم خواستگاری است و نه آوازه‌خوانی او در مجالس و محافل. منتهی گمان کرده‌اند که هر کجا کلمه‌ی «سماع» آمده، لابد منظور همان رقص سماع است؟!
ترجمه فتوای ایشان در خصوص شنیده شدن صدای زن در مراسم خواستگاری توسط نامحرمان آن مجلس که برای گفتگو آمده‌اند چنین است:
«اقوی جایز بودن شنیدن صدای زن نامحرم است هنگامی که لذت بردن و یا امکان لذت بردن و به شهوت افتادن نباشد و همچنین برای زن نامحرم رساندن صدایش به مرد نامحرم جایز است هنگامی که ترس ایجاد انحراف و فساد در طرف مقابل نداشته باشد اگر چه احتیاط در ترک رساندن صدا به نامحرم در غیر جاهای ضرورت است خصوصاً در مورد دختر جوان»
ج – در مورد فتوای مقام معظم رهبری نیز به صورت مفصل در پاسخ قبلی (2) بحث شد. ایشان چندین «اگر» را بر شمرده و می‌فرمایند شنیدن صدای خواندن زن در صورتی که این شرایط در آن نباشد اشکال ندارد، که از جمله «غنا» و «ترجیع»، یعنی همان چرخاندن صدا در گلو (مانند چهچه) و تناسبش با مجالس لهو و لعب است که هر سه بر مرد و زن حرام است.
پس، اگر موسیقی ساخته شده با خوانندگی زن و مرد و تک‌خوانی زن، کلام لهو دارد، از مصادیق غنا بوده، ترجیع دارد و ...، حرام است و هیچ توجیه بردار نیست. و بدیهی است که اگر کمترین شبهه‌ای نسبت به جایز بودن آن وجود داشت، در این سه دهه بخش دولتی (به ویژه صدا و سیما) و نیز بخش خصوصی و خوانندگان زن، سرمایه‌‌گذاری‌های کلانی را به این امر اختصاص داده و سودهای کلان‌تری را عاید می‌کردند. اگر یک عده ظاهر الصلاح از غنای زن و یا موسیقی طرب خوششان می‌آید، درست نیست که جواز حلیت آن را به فقه و فقها نسبت دهند و سایرین را منحرف کنند، بلکه باید اذعان داشته باشند که تنها منبع این جواز، نفس اماره‌ی خودشان می‌باشد.
منبع» خبرگزاری برنا