(
امتیاز از 85
)
انتشار کتابهایی که خیالپردازی را ترویج می‌کنند!
عصر شیعه ـ دعا از جمله راههای ارتباط با خالق هستی است که به صورت راز و نیاز معمول و روزانه و یا بواسطه در نظر گرفتن وقتی مشخص و قرائتی دعایی خاص مورد توجه همگان است، همین توجه متأسفانه فضایی ایجاد کرده تا برخی به چاپ و انتشار کتابهایی اقدام کنند که برخی از آنها مروج راههای انحرافی بوده و برخی نیز از اعتبار و دقت لازم برخوردار نیستند .
البته با همه اینها، هنوز هم مفاتیح الجنان و صحیفه سجادیه نزد عموم مردم ارج و قرب بیشتری دارد. کتابی شیخ عباس قمی از لابه لای کتابهای حدیثی جمع آوری کرد و شد کتابی به اسم مفاتیح الجنان (کلیدهای بهشت). قبل و بعد از شیخ عباس هم بودند علمایی که این راه را پیش گرفتند و حتی کسانی در شأن و مرتبت سید بن طاووس و میرزاجواد آقای ملکی تبریزی هم از اینگونه کتاب‌ها تألیف کرده بودند، جامعیت مفاتیح بود یا نیت شیخ عباس، به هر حال از آن زمان مفاتیح الجنان شد کتاب دعای همگان که در سفر و حضر و در بلا و آرامش سراغش می رفتند و مونسشان می شد.
امروز هم که سری به کتابفروشی های راسته انقلاب بزنید بیشتر کتابفروشی ها این کتاب را دارند، چه در حوزه تخصصشان باشد چه نه و جز این اگر بخواهید بیشتر کتابفروش‌ها می‌گویند: متأسفانه نداریم!
کتابهای مربوط به دعا یا در کتابفروشی‌های مختص کتب دینی پیدا می شوند یا در کتابفروشی‌‌هایی که همه نوع کتابی در آنها پیدا می شود؛ از تعبیر خواب تا آموزش کاهش وزن در 10 دقیقه! علت این مسئله شاید فقدان ناشر معتبر در چاپ اینگونه کتاب‌ها باشد. بیشتر این کتاب‌ها توسط ناشران گمنام منتشر شده اند.
در میان کتابهای ناشران تخصصی علوم دینی هم کمتر می توان کتاب دعا پیدا کرد. اگر هم هست بازنشر مفاتیح الجنان و صحیفه سجادیه است.
کتاب های دعای موجود در بازار چند دسته هستند، برخی از آنها که به عنوان ارتباط با خدا یا راهنمای زائر معروفند و در واقع خلاصه ای از دعاهای پرکاربرد مفاتیح الجنان هستند. بعضی از آنها کتاب هایی هستند که به صورت موضوعی دعاهای مربوط به موضوعات مختلف را دسته بندی کرده اند؛ موضوعاتی مثل درمان بیماری‌های جسمی و روحی، رفع مشکلات، دعاهای مربوط به شرایط مختلف زمانی و مکانی، دعا برای برآورده شدن حوائج مادی و معنوی و... در این میان برخی کتاب‌ها صرفا به دسته بندی دعاها براساس آیات قرآن پرداخته اند و برخی دیگر این دعاها را از میان روایات معصومان جمع آوری کرده اند.
کتاب‌ها دسته بندی موضوعی هم شده اند مثلا برخی فقط درباره دعاهای مربوط به بیماری‌ها هستند، برخی برای رشد روحی. یا بعضی فقط درباره تأثیر و خواص ذکرهایی مثل صلوات یا آیه الکرسی هستند و مثلا نمونه هایی از تأثیر این اذکار را هم از میان حکایات و روایات نقل کرده اند.
بخشی از علاقه مردم برای خرید چنین کتابهایی به دلیل طبقه بندی‌های موضوعی این کتاب‌هاست. در کتابفروشی‌های مذهبی از این گونه کتاب‌ها کم هم نیست و این وسط انتخاب بهترین کتاب کار آسانی نیست. به جز مسئله جامعیت کتاب ها، صحت آنها هم مهم است و تشخیص این امر برای افراد غیرکارشناس کار آسانی نیست.
متأسفانه تعداد کمی از این کتاب ها منبع هر یک از روایات خود را ذکر کرده اند تا جایی که ویراستار یکی از کتاب ها در صفحه اول یادداشتی درج کرده و از نویسندگان اینگونه کتاب ها تقاضا کرده منابع و مآخذ را حتما ذکر کنند!
جالب تر از اینها کتاب هایی هستند که مجموعه ای از توصیه های عارفان و عالمان شناخته شده معاصر هستند؛ با نام هایی شبیه ذکرهای شفا بخش. استناد این کتاب ها هم به این است که برخی بزرگان در هنگام فلان مشکل چه ذکری را توصیه کرده اند. اما استناد آن عالم به روایات در بیشتر موراد مطرح نشده است.
البته در این آشفته بازار هستند کتاب هایی که حاصل یک کار پژوهشی در میان روایات اند و نویسنده خودش هم دستی بر آتش کلام و حدیث داشته است. اینگونه کتاب ها معمولا با مقدمه ای از برخی بزرگان اعتبار بیشتری پیدا کرده اند. هرچند این مقدمه ها جای «اجازه نقل حدیث» را نمی گیرد.
به گفته حجت الاسلام اسماعیلی مدیرگروه علوم و حدیث پژوهشکده باقرالعلوم(ع) «در گذشته در حوزه های علمیه شاگرد باید از استاد یا شیخ خود اجازه نقل حدیث می داشت تا بتواند در منابر حدیثی را بخواند. حتی جناب محدث قمی صاحب مفاتیح الجنان هم محدث نشد مگر زمانی که اجازه نقل حدیث از استادش گرفت.»
بعضی از کتاب های دعا به جا یا بی جا اسم و رسمی به هم زده اند و دهن به دهن یا در فضای مجازی توصیه هم می شوند، اما معلوم نیست که این کتاب ها تا چه میزان مستند باشند. در یکی از همین کتاب‌ها علامت‌هایی کشیده شده و نگارنده مدعی است که همراه داشتن این تصویر باعث برکت است! .
نمی توان به سادگی منکر برخی دعاها و اذکار شد ولی در پایین ترین سطح بحث می توان گفت که نقل برخی دعاها به صورت عمومی چندان خالی از اشکال نیست و متأسفانه در نبود نظارت عالمانه، از جنس نظارتی که در نظام سنتی آموزش علوم دینی وجود داشت، تشخیص سره از ناسره برای عموم مردم غیر ممکن است.
خدا بیامرزاد جناب لسان الغیب را که گفت: حافظ وظیفه تو دعا کردن است و بس/ در بند آن مباش که نشنید یا شنید. این کتاب های دعا اگر معتبر نباشد موریانه ای است که خانه دین و دنیای مردم را می پوساند.
اگر هم معتبر باشد به یک خطر دامن می زند، اینکه به جای توجه به فلسفه دعا که و انس با خداست، ذهن افراد را به برآورده شدن حاجات محدود کند و افراد مراجعه به دعا را فقط در هنگام بلا و برای رفع مرض تنزل دهند، همان رابطه‌ای که با داروخانه کوچک خانه‌اشان دارند.
از دیگر مواردی که امروزه در بازار نشر به وفور یافت می شود، کتابهایی است با عناوین متعددی که بر خیالپردازی تمرکز دارند و اینکه هرچه در ذهن مجسم کنی، در واقعیت به آن خواهی رسید .
اینگونه آثار بزرگترین آفتهای حوزه کتابهای دعا هستند که انسان طالب حوائج دنیوی را از خداوند، دوستان نزدیکان دور و به خلوتی سوق می دهد تا با تمرکز و آرامش به تجسم و تصور آرزوهای خود بپردازد.
در این صورت فرد هر روز تنها و تنهاتر شده و ترجیح می دهد به جای ارتباط با دیگران، در خیالات به ظاهر خوش خود غرق باشد تا بلکه روزی محقق شود!...
اینکه چنین کتابهایی با چه هدف، انگیزه و منطقی مجوز انتشار می گیرند، بدون در نظر گرفتن عواقب بسیار منفی که می توانند داشته باشند، پرسشی است که مسئولان وزارت ارشاد باید پاسخگوی آن باشند.
البته با همه اینها، هنوز هم مفاتیح الجنان و صحیفه سجادیه نزد عموم مردم ارج و قرب بیشتری دارد. کتابی شیخ عباس قمی از لابه لای کتابهای حدیثی جمع آوری کرد و شد کتابی به اسم مفاتیح الجنان (کلیدهای بهشت). قبل و بعد از شیخ عباس هم بودند علمایی که این راه را پیش گرفتند و حتی کسانی در شأن و مرتبت سید بن طاووس و میرزاجواد آقای ملکی تبریزی هم از اینگونه کتاب‌ها تألیف کرده بودند، جامعیت مفاتیح بود یا نیت شیخ عباس، به هر حال از آن زمان مفاتیح الجنان شد کتاب دعای همگان که در سفر و حضر و در بلا و آرامش سراغش می رفتند و مونسشان می شد.
امروز هم که سری به کتابفروشی های راسته انقلاب بزنید بیشتر کتابفروشی ها این کتاب را دارند، چه در حوزه تخصصشان باشد چه نه و جز این اگر بخواهید بیشتر کتابفروش‌ها می‌گویند: متأسفانه نداریم!
کتابهای مربوط به دعا یا در کتابفروشی‌های مختص کتب دینی پیدا می شوند یا در کتابفروشی‌‌هایی که همه نوع کتابی در آنها پیدا می شود؛ از تعبیر خواب تا آموزش کاهش وزن در 10 دقیقه! علت این مسئله شاید فقدان ناشر معتبر در چاپ اینگونه کتاب‌ها باشد. بیشتر این کتاب‌ها توسط ناشران گمنام منتشر شده اند.
در میان کتابهای ناشران تخصصی علوم دینی هم کمتر می توان کتاب دعا پیدا کرد. اگر هم هست بازنشر مفاتیح الجنان و صحیفه سجادیه است.
کتاب های دعای موجود در بازار چند دسته هستند، برخی از آنها که به عنوان ارتباط با خدا یا راهنمای زائر معروفند و در واقع خلاصه ای از دعاهای پرکاربرد مفاتیح الجنان هستند. بعضی از آنها کتاب هایی هستند که به صورت موضوعی دعاهای مربوط به موضوعات مختلف را دسته بندی کرده اند؛ موضوعاتی مثل درمان بیماری‌های جسمی و روحی، رفع مشکلات، دعاهای مربوط به شرایط مختلف زمانی و مکانی، دعا برای برآورده شدن حوائج مادی و معنوی و... در این میان برخی کتاب‌ها صرفا به دسته بندی دعاها براساس آیات قرآن پرداخته اند و برخی دیگر این دعاها را از میان روایات معصومان جمع آوری کرده اند.
کتاب‌ها دسته بندی موضوعی هم شده اند مثلا برخی فقط درباره دعاهای مربوط به بیماری‌ها هستند، برخی برای رشد روحی. یا بعضی فقط درباره تأثیر و خواص ذکرهایی مثل صلوات یا آیه الکرسی هستند و مثلا نمونه هایی از تأثیر این اذکار را هم از میان حکایات و روایات نقل کرده اند.
بخشی از علاقه مردم برای خرید چنین کتابهایی به دلیل طبقه بندی‌های موضوعی این کتاب‌هاست. در کتابفروشی‌های مذهبی از این گونه کتاب‌ها کم هم نیست و این وسط انتخاب بهترین کتاب کار آسانی نیست. به جز مسئله جامعیت کتاب ها، صحت آنها هم مهم است و تشخیص این امر برای افراد غیرکارشناس کار آسانی نیست.
متأسفانه تعداد کمی از این کتاب ها منبع هر یک از روایات خود را ذکر کرده اند تا جایی که ویراستار یکی از کتاب ها در صفحه اول یادداشتی درج کرده و از نویسندگان اینگونه کتاب ها تقاضا کرده منابع و مآخذ را حتما ذکر کنند!
جالب تر از اینها کتاب هایی هستند که مجموعه ای از توصیه های عارفان و عالمان شناخته شده معاصر هستند؛ با نام هایی شبیه ذکرهای شفا بخش. استناد این کتاب ها هم به این است که برخی بزرگان در هنگام فلان مشکل چه ذکری را توصیه کرده اند. اما استناد آن عالم به روایات در بیشتر موراد مطرح نشده است.
البته در این آشفته بازار هستند کتاب هایی که حاصل یک کار پژوهشی در میان روایات اند و نویسنده خودش هم دستی بر آتش کلام و حدیث داشته است. اینگونه کتاب ها معمولا با مقدمه ای از برخی بزرگان اعتبار بیشتری پیدا کرده اند. هرچند این مقدمه ها جای «اجازه نقل حدیث» را نمی گیرد.
به گفته حجت الاسلام اسماعیلی مدیرگروه علوم و حدیث پژوهشکده باقرالعلوم(ع) «در گذشته در حوزه های علمیه شاگرد باید از استاد یا شیخ خود اجازه نقل حدیث می داشت تا بتواند در منابر حدیثی را بخواند. حتی جناب محدث قمی صاحب مفاتیح الجنان هم محدث نشد مگر زمانی که اجازه نقل حدیث از استادش گرفت.»
بعضی از کتاب های دعا به جا یا بی جا اسم و رسمی به هم زده اند و دهن به دهن یا در فضای مجازی توصیه هم می شوند، اما معلوم نیست که این کتاب ها تا چه میزان مستند باشند. در یکی از همین کتاب‌ها علامت‌هایی کشیده شده و نگارنده مدعی است که همراه داشتن این تصویر باعث برکت است! .
نمی توان به سادگی منکر برخی دعاها و اذکار شد ولی در پایین ترین سطح بحث می توان گفت که نقل برخی دعاها به صورت عمومی چندان خالی از اشکال نیست و متأسفانه در نبود نظارت عالمانه، از جنس نظارتی که در نظام سنتی آموزش علوم دینی وجود داشت، تشخیص سره از ناسره برای عموم مردم غیر ممکن است.
خدا بیامرزاد جناب لسان الغیب را که گفت: حافظ وظیفه تو دعا کردن است و بس/ در بند آن مباش که نشنید یا شنید. این کتاب های دعا اگر معتبر نباشد موریانه ای است که خانه دین و دنیای مردم را می پوساند.
اگر هم معتبر باشد به یک خطر دامن می زند، اینکه به جای توجه به فلسفه دعا که و انس با خداست، ذهن افراد را به برآورده شدن حاجات محدود کند و افراد مراجعه به دعا را فقط در هنگام بلا و برای رفع مرض تنزل دهند، همان رابطه‌ای که با داروخانه کوچک خانه‌اشان دارند.
از دیگر مواردی که امروزه در بازار نشر به وفور یافت می شود، کتابهایی است با عناوین متعددی که بر خیالپردازی تمرکز دارند و اینکه هرچه در ذهن مجسم کنی، در واقعیت به آن خواهی رسید .
اینگونه آثار بزرگترین آفتهای حوزه کتابهای دعا هستند که انسان طالب حوائج دنیوی را از خداوند، دوستان نزدیکان دور و به خلوتی سوق می دهد تا با تمرکز و آرامش به تجسم و تصور آرزوهای خود بپردازد.
در این صورت فرد هر روز تنها و تنهاتر شده و ترجیح می دهد به جای ارتباط با دیگران، در خیالات به ظاهر خوش خود غرق باشد تا بلکه روزی محقق شود!...
اینکه چنین کتابهایی با چه هدف، انگیزه و منطقی مجوز انتشار می گیرند، بدون در نظر گرفتن عواقب بسیار منفی که می توانند داشته باشند، پرسشی است که مسئولان وزارت ارشاد باید پاسخگوی آن باشند.