آشنایی با مسجد پیامبر در مدینه
عصر شیعه ـ مسجد پیغمبر (ص) كه در قسمت شرقي مدینه بنا شده پس از مسجد الحرام، مشهورترین مسجد در تاریخ اسلام است.
مسجد پیغمبر (ص) كه در قسمت شرقي مدینه بنا شده پس از مسجد الحرام، مشهورترین مسجد در تاریخ اسلام است.
هنگامي كه رسول خدا (ص) به مدینه رسید در خانه ابو ایوب انصاري منزل گزید؛ جایي كه شتر وي آنجا خوابید.
زمین مسجدالنبي از آنِ دو یتیم بود و در آنجا خرما خشك ميكردند. رسول خدا (ص) آن را به مبلغ ده دینار از وليّ دو طفل، خریدند و مسجد را در آن ساختند.
مساحت زمین در آن روز حدود 2071 متر مربع بوده است. صحن مسجد را با ریگ سیاه فرش كردند و دیوارها را با خشت و گل بالا بردند. در ساختن بناي این مسجد شخص پیامبر (ص) شركت داشتند. سقف قسمتي از مسجد را باشاخ و برگ درخت خرما پوشانیدند و از تنه درخت خرما براي ستونهاي آن استفاده كردند. سه در از جانب شرق، غرب و جنوب براي آن قرار دادند. مساحت مسجد النبي در سالهاي اخیر به حدود یك صد هزار متر رسیده است.
صُفّه
در داخل مسجد النبي صفه یا ایوانچه مانندي ساخته بودند كه مهاجران بيسر پناه در آن جا به سر ميبردند. اینان همان دسته از مسلماناناند كه به «اصحاب صُف» معروف گشتند. پیش از آن كه قبله از بیت المقدس به طرف كعبه تغییر كند محراب رسول خدا (ص) در ناحیه شمال مسجد بود. پس از تغییر قبله به دستور پیامبر، آن قسمت را مسقف كردند و آن مكاني براي استراحت و سكونت مسلمانان مهاجر و بي پناه گردید كه در توسعه مسجد در سال هفتم هجري داخل مسجد قرار گرفت.آنچه امروزه به صفه معروف است، روزگاري «دكة الاغوات» و جایگاه خواجههاي حرم بوده كه وظیفه حراست و خدمتگزاري حرم را به عهده داشتهاند.
خانههاي زنان پیغمبر(ص)
خانههاي زنان پیغمبر(ص) كه به صورت حجرههایي بود، در سه طرف شمال، جنوب و شرق مسجد قرار داده شد و چون آن حضرت به جوار پروردگار شتافت، ایشان را در حجره عایشه كه در كنار مسجد بود به خاك سپردند.
روضه نبوي
روضه نبوي در ناحیه جنوب شرقي (رو به سوي قبله) مسجد، یعني مسافت میان قبر پیغمبر (ص) و منبر آن حضرت است كه طول آن 22 متر و عرض آن 15 متر ميباشد در محدوده روضه، مرقد مطهر، منبر و محراب واقع است. پیامبر(ص) فرمود: «میان منبر و خانه من باغي است از باغهاي بهشت»
منبر
در سمت غربي محراب مسجد، منبري است از سنگ مرمر در كمال زیبایي كه سلطان مراد سوم آن را در محرم سال 998 هجري به مسجد هدیه كرد و آن را به جاي منبر قایتباي قرار دادند كه در جایگاه منبر پیامبر (ص) گذاشته شده است.
محراب
محراب جایگاه نماز پیامبر (ص) است. در زمان آن حضرت چیزي بهنام محراب وجود نداشت، درجریان توسعه مسجد در زمان ولید بن عبدالملك اموي، در محل نماز پیامبر (ص) محرابي ساخته شد. این محراب در طول زمان دگرگونيها را تحمل كرده و بناي فعلي آن از دوره سلطان اشرف قایتباي از سلاطین مملوكي مصر، باقي مانده است.
ستونهای مسجد نبوی
ستونهاي مسجد نبوي در مسجد نبوي ستونهایي است كه هر یك نامي خاص دارد. هشت ستون از زمان پیامبر (ص) هنوز در مسجد باقي است كه با رنگ سفید مشخص شدهاند كه عبارتند از:
· ستون مُخَلَّقه: این ستون بر جایي نهاده شده كه تنه درخت خرمایي كه پیامبر (ص) به هنگام ایراد خطبه بر آن تكیه ميكرد، در آنجا بوده است و پس از آن كه براي آن حضرت منبري ساختند از آن ستون نالهاي برخاست و به همین دلیل به آن ستون «حنّانه» ميگفتند.
· ستون توبه: آن را ستون ابولبابه نیز مينامند پس از شكست بنوقریظه ابولبابه به خاطر گناهي كه مرتكب شد، مورد بي توجهي پیامبر(ص) و یاران آن حضرت قرار گرفت و سرانجام خود را به ستون مسجد بست تا آن كه آیهاي در پذیرفته شدن توبه او به رسول خدا (ص) نازل شد.
· ستون مَحرَس: در كنار این ستون، علی(ع) ميایستاد و از رسول خدا(ص) محافظت ميكرد. این ستون را به نام استوانه علي (ع) نیز ميشناسند. زیرا جایگاه نماز آن حضرت بوده است.
· ستون وُفُود: در كنار این ستون رسول اللَّه (ص) با سران قبایل و هیأتهاي نمایندگي و سیاسي دیدار كرده و آنان را به حضور ميپذیرفتند.
· ستون سریر: رسول خدا (ص) در كنار این ستون تختي از شاخههاي خرما ميگذاشت و شب بر روي آن استراحت ميكرد.
· مقام جبرئیل امین: جبرئیل در این مكان خدمت رسول اللَّه(ص) مشرف ميشده است.
زماني كه مسجد النبي ساخته شد، سه در براي ورود و خروج مردم ساختند، برخي از اصحاب نیز در حاشیه مسجد خانه ساخته و دري به درون مسجد باز كردند.در سال سوم هجرت، قبل از غزوه احد، به دستور پیامبر (ص) همه درهاي خانهها به جز در خانه علي (ع) به مسجد بسته شد. تعداد درهاي مسجد در امتداد زمان تغییراتي یافته است مشهورترین آنها عبارتند از:
· باب الرحمه
· باب جبرئیل
· باب السلام
· باب النساء
منبع» حج