تحریف چهره جهانی امیرالمومنین(ع) در اثر مراجعه به نوشته‌های بازاری
به اعتقاد نوراللهیان، کم‌کاری حوزه‌های علمیه در جهت استفاده از منابع اصیل و دست اول برای معرفی صحیح شخصیت امیرالمومنین(ع) منجر به کم‌رغبتی جامعه نسبت به این فرهنگ غنی شده است. به باور او، توسعه فرهنگی علوی در جامعه نیازمند اقبال عمومی نسبت به آثاری است که در آنها ابعاد مختلف شخصیت امیرمؤمنان(ع) به‌خوبی ترسیم شده است.
حجت‌الاسلام محمدرضا نوراللهیان به بررسی راهکار‌های توسعه فرهنگ علوی در جامعه پرداخت و عنوان کرد: ما در جهت فرهنگ علوی گامی برنداشتیم که برای توسعه آن بحث کنیم و راهکار ارائه بدهیم. فرهنگ علوی در کجای جامعه ما و توسط چه چهره‌های علی‌شناسی تبیین شده است که ما در جهت توسعه آن گام برداریم؟
وی افزود: احساس حقیر این است که ما در جهت شناخت فرهنگ علوی اشتباه کردیم. فرهنگ علوی را می‌توانیم از صد و چند جلد تألیف میرحامدحسین نیشابوری هندی، آن عالم سخت‌کوش و بی‌نظیر، به دست آوریم و می‌توانیم از مداحی‌هایی که در قالب ابتذال و موهن انجام می‌شود و سیمایی نادرست از امیرالمومنین(ع) به جامعه نشان می‌دهد به دست بیاوریم.
نوراللهیان ادامه داد: اگر ما فرهنگ علوی را از افرادی که از صدر اسلام تاکنون از این فرهنگ گفته‌اند و نوشته‌اند مانند علامه حلی، علامه سیدقاضی نورالله شوشتری و علامه سیدشرف‌الدین جبل عاملی بگیریم یک نوع فرهنگ‌سازی اتفاق می‌افتد. اگر این فرهنگ را از نوشته‌های بازاری و سخنرانی‌های بی‌محتوا برگیریم فرهنگ‌سازی به شکل دیگری صورت می‌شود. تفرقه و گسلی که سخنان این افراد در امت اسلامی ایجاد می‌کند در شکل افراطی خود به شکل داعش و طالبان ظهور پیدا می‌کند و هر روز یک جمعی را به خاک و خون می‌کشد.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به منابع اصیل در جهت آشنایی با فرهنگ علوی اظهار کرد: ما یک فرهنگی داریم که نهج‌البلاغه نماینده آن است. اگر بخواهیم فرهنگ علوی را بسط دهیم منابر و مساجد ما باید یک‌سال کتاب «المراجعات» سیدشرف‌الدین جبل‌عاملی را بخوانند. اگر جامعه با بیانات امیرالمومنین(ع) آشنایی پیدا کند این فرهنگ توسعه پیدا می‌کند و در جامعه جا باز می‌کند. البته علی بن ابی‌طالب(ع) بزرگتر از این حرف‌هاست و میلیون‌ها قلب را متوجه خود کرده است. بشریت در پیشگاه این انسان بزرگ احساس دین کرده است. بسیاری از شخصیت‌هایی که آشنایی با اسلام نداشتند وقتی منشور ایشان خطاب به مالک اشتر را دیدند در برابر عظمت او قلم زدند.
وی خاطر نشان کرد: راه درست معرفی علی بن ابی‌طالب(ع) بازگشت به متون صحیح است، متونی که به تفرقه و اختلاف دامن نمی‌زند. متونی که از علی(ع) چهره مناسب با یک پیشوای عدالت‌خواه، انسان پیشتاز عرصه‌های مختلف علم و فرهنگ ترسیم می‌کند. جایگاه امیرالمومنین(ع) در علم تفسیر آنچنان است که ابن‌عباس با همه عظمتش که مفسر بزرگ تاریخ اسلام است در پیشگاه حضرت احساس شاگردی می‌کند و همین احساس، او را درب خانه امیرالمومنین(ع) میخ‌کوب می‌کند. از روز ولادت امیرالمومنین(ع)، ایشان در دامان پیامبر(ص) رشد کرد و دانشی که از سرچشمه وحی بر پیامبر نازل می‌شد به تدریج به این فرزند بزرگ اسلام منتقل شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: ما امروز شاهدیم چهارده قرن بر حیات ظاهری علی بن‌ابی‌طالب(ع) گذشته است، ولی هزار سال است از شهر نجف و کرسی‌های علمی که در این شهر در جوار مرقد امیرالمومنین(ع) برقرار است خورشید‌های بزرگی ظهور کرده‌اند. در همه قرن‌ها و از جمله در زمان معاصر انسان‌های بزرگی داشتیم که از این حوزه برآمده‌اند که نه تنها از مدار حق‌گویی خارج نشدند بلکه یک نسل را با حقانیت امیرالمومنین(ع) آشنا کردند.
وی تصریح کرد: من می‌خواهم بگویم علی بن ابی‌طالب(ع) چهره جهانی است و مخصوص شیعه اثنی‌عشریه نیست. تمام اهل سنت، علی بن ابی‌طالب(ع) را بزرگ می‌دانند. اعتقاد اکثریت اهل سنتی که در مزار شریف افغانستان ساکن هستند این است که علی بن بی‌طالب(ع) در مزار شریف دفن هستند. اهل سنت به این مکان می‌روند و گریه و ندبه می‌کنند و از دشمنان ایشان اظهار برائت می‌کنند. در آنجا شعری از عبدالرحمن جامی عالم بزرگ اهل سنت نوشته شده است: «گویند که مرتضی علی در نجف است/در بلخ بیا ببین چه بیت الشرف است/ جامی نه عدن گوی و نه بین الجبلین/ خورشید یکی و نور او هر طرف است».
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه خاطر نشان کرد: علی بن ابی‌طالب(ع) یک چهره بزرگ در بشریت است که یک پیام بلند انسانی دارد. خود آن انسان بزرگ رعایت همه شئون حق‌جویی و حق‌گویی را کرد و امروز که جامعه ما در یک بحران‌هایی قرار گرفته است می‌تواند با بهره‌مندی از آن آموزه‌ها به درستی و صدق و وفاداری راه یابد.
نوراللهیان در پایان با اشاره به کم‌کاری حوزه‌های علمیه در جهت معرفی صحیح شخصیت امیرالمومنین(ع) به جامعه گفت: تراث اسلامی ما بسیار غنی است؛ اما ما به کار‌های دست چندم می‌پردازیم و از کار‌های اصلی اجتناب ورزیده و چشم‌پوشی می‌کنیم. در نتیجه جامعه از این تراث غنی رویگردان می‌شود. متأسفانه حوزه‌ها در این زمینه کم‌کاری می‌کنند. ما در جهت درست شناختن و درست شناساندن علی بن ابی‌طالب(ع) مواد و مطالب مهم در اختیار داریم، اما بی‌دقتی و کم‌کاری‌مان باعث شده است پذیرایی مردم نسبت به این تراث کم شود. البته جامعه هم باید نسبت به مباحث علمی اقبال نشان دهد و از مطالبی که عمیق‌تر و ریشه‌دارتر است استقبال کند. خوشبختانه آگاهی در جامعه ما بسیار بالاست و این نوید را می‌دهد که اگر به بیان درست دیدگاه‌های علی بن ابی‌طالب(ع) بپردازیم جامعه استقبال خواهد کرد.
گفت‌وگو از مصطفی شاکری