در همه استان های کشور امامزاده وجود دارد
حجت الاسلام عسگری سوادجانی با بیان اینکه در همه استان های کشور امامزاده وجود دارد، اظهار داشت: ۸ هزار و ۸۴ مکان مذهبی داریم که از این تعداد ۸ هزار و ۵۱ بقعه متبرکه امامزادگان و ۳۳ تن از پیامبران الهی هستند.
برنامه "رواق تماشا" رادیو گفت و گو با موضوع گردشگری مذهبی و با حضور دکتر مرتضی طالع ماسوله مدرس دانشگاه، حجت الاسلام عسگری سوادجانی مدیرکل امور اجتماعی و موسسات خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه، دکتر ناصر رضایی عضو هیئت علمی پژوهشکده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و بهروز ندایی کارشناس میراث فرهنگی به روی آنتن رفت.
دکتر مرتضی طالع ماسوله با اظهار به اینکه موضوع گردشگری در دنیا برای اولین بار با یک مفهوم و موضوع مذهبی شروع شده، گفت: تور به معنای طواف کردن است و توریسم نیز یک ریشه مذهبی دارد و زمانی که کاتالیک ها و مسیحی ها به طرف بیت المقدس حرکت می کردند و دور بیت المقدس طواف می کردند به این طواف کردن، تور می گفتند.
وی افزود: در قرون مختلف گردشگری ادامه پیدا کرد و سایر موضوعات گردشگری نیز کم کم وسعت گرفت مثل گردشگری فرهنگی، گردشگری تاریخی.
مدرس دانشگاه با ذکر اینکه باید به گردشگری مذهبی با اندیشه دیگری پرداخت، گفت: در حوزه گردشگری در قابلیت ها و محدودیت ها ممکن است ضعف داشته باشیم اما هیچ گونه کمبودی نداریم و یکی از بزرگترین پتانسیل های حوزه های گردشگری ایران، پتانسیل ها و قابلیت های مذهبی ما است.
وی یادآور شد: ایران تنها کشوری است که چهار مذهب الهی در آن اماکن مقدس دارند حتی در فلسطین که به آن سرزمین مقدس می گویند این شرایط وجود ندارد و فقط سه مذهب الهی در آنجا، اماکن مقدس دارند.
توریسم مذهبی تنها قابلیت نیست بلکه فضیلت هم است
طالع ماسوله با اظهار به اینکه توریسم مذهبی تنها قابلیت نیست بلکه فضیلت هم است، تصریح کرد: چراکه انسان قرن بیست و یکم دنبال تکیه گاهی به نام زیست معنوی است و یک بخش از این زیست معنوی، فصیلت هایی است که انسان بر آن تکیه دارد و به این علت است که از حدود ۱۲۰۰ میلیارد درآمد گردشگری دنیا، بیش از سی درصد این درآمد متعلق به شهرهای مذهبی است.
وی با ابراز تاسف از اینکه دولت هنوز نتوانسته از این قابلیت ها و فضیلت ها به نفع سیاست ها و اقتصاد بهره لازم را ببرد، گفت: قابلیت هایی در جهان داریم که تک است و دیگران می دانند و ما بی خبریم، طایفه ای از مسیحیت در دنیا وجود دارد که نمی گویند فلسطین سرزمین مقدس است و ایران را به عنوان سرزمین مقدس می دانند اما ما ایرانی ها تا چه اندازه از این موضوع خبر داریم؟
مدرس دانشگاه در رابطه با راهکارهای لازم برای توسعه گردشگری مذهبی عنوان کرد: وقتی اماکن مقدس خودمان را شناسایی کردیم مهم است پیرامون این اماکن مقدس تنوع و جاذبه های فرهنگی و طبیعی را بشناسیم.
وی با بیان اینکه در صنعت جهانگردی در گردشگری دو بخش داریم، گردشگری سطحی وگردشگری عمقی، تاکید کرد: گردشگری مذهبی یکی از موضوعاتی است که گردشگری عمقی است باید از این عمق استفاده کنیم و از رابطه عمیقی که در میان شیعه ها است، استفاده و آنها را برای دیدن از اماکن مقدس مان به طرف خودمان جذب کنیم.
بقاع متبرکه باید به قطب های فرهنگی کشور تبدیل شوند
حجت الاسلام عسگری سوادجانی با بیان اینکه در همه استان های کشور امامزاده وجود دارد، اظهار داشت: ۸ هزار و ۸۴ مکان مذهبی داریم که از این تعداد ۸ هزار و ۵۱ بقعه متبرکه امامزادگان و ۳۳ تن از پیامبران الهی هستند.
وی در خصوص پراکندگی امامزاده ها در کشور بیان داشت: شش درصد در کویر، ۲۳ درصد در موقعیت روستایی، ۳۷ درصد در موقعیت شهری، هشت درصد کوهستانی، یک درصد بین جاده ای، هفت درصد بیابانی و ۱۸ درصد در موقعیت جنگلی قرار گرفته اند.
مدیرکل امور اجتماعی و موسسات خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: بیشترین تعداد امامزادگان به ترتیب در استان فارس، مازنداران، گیلان، اصفهان، تهران و کمترین تعداد در سیستان و بلوچستان است که در کل این استان هشت امامزاده داریم.
وی به تعداد مراجعت زائرین به امامزاده ها اشاره کرد و گفت: طبق آماری که داریم، ۱۷۴ مکان مذهبی ما دارای زائر بین المللی است. شناسایی این زائران از طریق ارزهایی که به عنوان نذورات واریز می شود، است.
حجت الاسلام عسگری سوادجانی با اشاره به طرح آرامش بهاری توضیح داد: این طرح را از ۲۸ اسفند تا پایان روز طبیعت اجرا می کنیم و در این مدت بیش از ۴۰ میلیون نفر بار زائر در امامزاده ها را داریم. این رقم در طول سال به بیش از ۱۶۵ میلیون نفر بار زائر می رسد.
وی با اشاره به اقدامات سازمان اوقاف و امور خیریه در جهت بهبود و ارتقای کیفیت زیرساخت های بقاع متبرکه گفت: آن چیزی که به عنوان سند چشم انداز توسعه، عمران و آبادانی بقاع و اماکن متبرکه پیش بینی شده این است که مقام معظم رهبری فرموده اند بقاع متبرکه باید به قطب های فرهنگی کشور تبدیل شود. بر همین اساس هر بقعه متبرکه دارای برنامه سالانه است.
حجت الاسلام عسگری سوادجانی خاطرنشان شد: برای توسعه آستان امامزادگان افقی در نظر گرفتیم، تا بقاع و اماکن متبرکه چگونه زائر پذیر شوند و برای این منظور متناسب با برنامه توسعه پنجم برنامه ریزی کردیم ولی عقب ماندگی جدی در عمران و آبادنی شان داشتیم ولیکن اینها در برنامه توسعه ششم آماده است.
وی با اشاره به بیانیه کربلا توضیح داد: اخیرا بیانیه جامع اتباع مقدس را با کشورهای سوریه و عراق نوشتیم در عید مبعث امسال تحت عنوان بیاینه کربلا در کشور عراق و اتباع مقدسه حضرت اباعبدالحسین (ع) رونمایی کردیم و در آنجا منشور زائر را نوشتیم.
در توسعه گردشگری مذهبی علاوه بر زیرساخت های سخت در زیرساخت های نرم نیز مشکل داریم
دکتر ناصر رضایی با تاکید بر اینکه برای رسیدن به اهداف توسعه گردشگری باید در اولویت ها گردشگری مذهبی را در رتبه اول قرار دهیم، تصریح کرد: دلیل این امر، هم جاذبه های گردشگری مذهبی است که در کشور ما وجود دارد و هم ویژگی ها و خصوصیات گردشگران مذهبی است که با افکاری که ما در ارتباط با گردشگری ممکن است داشته باشیم، اصلا تضادی ندارد.
وی متذکر شد: در کشور ما علاوه بر گردشگری شیعی در جهان اسلام، در بین اهل تسنن هم جاذبه های خوبی وجود دارد و در کنار اینها ادیان الهی و حتی غیر الهی جاذبه های بسیار با اهمیتی در جای جای کشور وجود دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تاکید بر اینکه در تعریف گردشگری مذهبی باید بازدید از اماکن مذهبی و حتی پدیده های مذهبی را بگنجانیم، اظهار داشت: مثلا اربعینی که در زنجان برگزار می شود هم یک نماد است و هم یک بحث فرهنگی است که غیر ملموس است. بنابراین دایره جذب گردشگر در این حوزه خیلی وسیع می شود.
وی با بیان اینکه فقط بحث زیرساخت های سخت در توسعه گردشگری مذهبی مطرح نیست بلکه ما در زیرساخت های نرم نیز مشکل داریم، گفت: یکی از عمده ترین زیرساخت های نرم که وجود دارد، بحث آموزش و توجه به جامعه محلی است. وقتی توسعه پایدار به عنوان شعار سازمان جهانی جهانگردی و شعار محوری قرار می گیرد می بینیم که در این محور جامعه محلی و آموزش اولویت های برتر هستند.
رضایی متذکر شد: از طرفی تا زمانی که ما بخش خصوصی را وارد این کار نکردیم نباید انتظار آنچنانی هم در رابطه با توسعه داشته باشیم.
امامزاده ها در گردشگری داخلی از اهمیت خاصی برخوردار هستند
بهروز ندایی با بیان اینکه گردشگری مذهبی تمامی ادیان و مذاهب را شامل می شود، گفت: خوشبختانه در ایران، حدود هشت هزار و ۵۱ بقعه و امامزاده داریم و بیش از ۱۲۰۰ مورد از این بقعه ها در فهرست ملی میراث فرهنگی ثبت شده است.
وی یادآور شد: علاوه بر اینکه مردم در این بقعه ها برای زیارت مسافرت می کنند از برنامه های معنوی که در این بقعه ها اجرا می شود نیز استفاده می کنند. علاوه بر این، بقعه ها خصوصیات معماری و فرهنگی و تاریخی نیز دارند.
کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به درآمدزایی کشورها از گردشگری عنوان کرد: هفت درصد تجارت دنیا مربوط به گردشگری است و از طرفی یک یازدهم کلیه مشاغل دنیا در ارتباط با گردشگری است و در کشور ما هم که یک کشور گردش پذیر است این اماکن در اولویت اول هستند.
وی با بیان اینکه امامزاده ها در گردشگری داخلی از اهمیت خاصی برخوردار هستند، تاکید کرد: باید به امامزاده ها بیشتر بپردازیم و از طرفی گردشگری فقط صرف مذهبی نیست که برای زیارت بروند و ترکیبی است بنابراین هم دستگاه های متولی و هم اوقاف باید زمینه را فراهم کنند و بسته سفر را برای گردشگر تهیه کنیم.
ندایی افزود: بنابراین ابتدا باید امامزاده ها در داخل کشور خودمان معرفی شوند و بعد امکانات اولیه در آنها برقرار باشد.