رویکرد اسلام نسبت به خانواده عاطفی است

دارستانی پژوهشگر حوزه ادیان به مقایسه رویکرد اسلام و غرب به خانواده پرداخت و عنوان کرد: رویکرد اسلام نسبت به خانواده عاطفی است. در پرتو این عواطف جامعه بار عاطفی پیدا می کند و رشد می کند و جامعه را مسخر خودش می کند. ولی در غرب عاطفه را محور قرار می دهد و یک نگاه غریزی جنسی دارد که نتیجه آن جلوه گری در زنان، زیر سوال بردن شخصیت زن است.

برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" با موضوع نقش خانواده در اسلام و با حضور حجت الاسلام والمسلمین فرزاد فروزش و دارستانی پژوهشگر حوزه ادیان و مشاور خانواده، دکتر لاله افتخاری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی به روی آنتن رفت.

حجت الاسلام والمسلمین فرزاد فروزش به تعریف خانواده پرداخت و گفت: اساسی ترین مفهومی که در تعریف مفهوم خانواده نقش دارد، مفهوم انسان است اینکه انسان چه تعریفی از خودش دارد و چه مسیر و سازوکاری را برای خودش و رشد خودش و دیگران در نظر دارد. اگر مفهوم انسان تعریف شود، می توانیم مفهوم خانواده را بر اساس همان مفهومی که از انسان در ذهنمان داریم، شکل دهیم.

وی خانواده در اسلام را به معنای بستری برای خلیفة الله شدن برشمرد و اظهار داشت: اگر بخواهیم خانواده را از منظر دین نگاه کنیم، لاجرم باید انسان دینی را در بستر خانواده ببینیم. تعاریفی که دین از انسان دارد، فراخر انسان، تعاریف مختلفی را دارد. انسان موجودی است که دارا ی مراتبی است. مفهوم تامی که از انسان داریم این است که باید خلیفه خدا باشد. برای این مهم باید خانواده بستری باشد تا خلیفه خدا شود ولی اگر انسان خودش را از مقام خلیفة اللهی پایین تر بیاید خانواده آن طور که در نظر است، شکل نخواهد گرفت. چون محور ها عوض می شود.

 دارستانی با اشاره به جایگاه زن و مرد در اسلام ، یادآور شد: اسلام برای هر کدام از زن و مرد جایگاه های ویژه ای را تعیین کرده و این تعاریفی که برای نقش و حدود هر یک از زن و مرد تعیین کرده باعث شده که لزوم این جایگاه ها به تعالی برسد. اسلام تعالی زن را در مادری خلاصه می کند که خیلی مهم است که در غرب به این شکل نیست و تعالی مرد را در غیرت و حمایت خانواده و زن خلاصه می کند. 

وی ادامه داد: دیدگاهی که اسلام نسبت به خانواده دارد دیدگاه جهان شمولی است و کاملا در تضاد با ادیان دیگر بخصوص مسیحیت و یهود است.

این پژوهشگر حوزه ادیان به مقایسه رویکرد اسلام و غرب به خانواده پرداخت و عنوان کرد:  اگر بخواهیم از منظر اسلام به طور تطبیقی به موضوع بپردازیم، رویکرد اسلام نسبت به خانواده عاطفی است. در پرتو این عواطف جامعه بار عاطفی پیدا می کند و رشد می کند و جامعه را مسخر خودش می کند. یعنی جامعه ما جامعه عاطفی می شود یعنی همان مدینه فاضله ای که مد نظر است ولی در غرب برعکس است. عاطفه را محور قرار می دهد ولی یک نگاه غریزی جنسی دارد که نتیجه آن جلوه گری در زنان، زیر سوال بردن شخصیت زن و جایگاه خانواده و اتفاقاتی که الان با آن در جوامع غرب با آن روبه رو هستیم، است.

حجت الاسلام والمسلمین فروزش با اشاره به حدیث نبوی که فرمودند هرکس ازدواج کند نیمی از ایمانش کامل می شود، افزود: در یک مقایسه اولیه می بینیم مردها و زن ها در آفرینش تفاوت هایی را دارند. این تفاوت ها در ظاهر تجلی دارند ولی پایه این تفاوت  بخاطر آفرینش خدا است که بخشی از صفاتش را در وجود زن تجلی داده و بخشی را در وجود مرد تجلی داده است. اگر ازدواجی موفق باشد مرد که نماینده صفات جلال خدا است در کنار خانمی قرار می گیرد که نماینده صفات جمال الهی است. وقتی یک ازدواج موفق باشد، صفات جلال و جمال خداوند در کنار همدیگر قرار می گیرد و این است که نیمه دوم ایمان انسان را کامل می کند. 

دکتر لاله افتخاری با بیان اینکه خانواده در اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است، اظهار داشت: دین مبین اسلام آنقدر برای خانواده و روابط بین خانوادگی اهمیت قائل است که این روابط در قرآن کریم آمده و تصریح شده است و این نشان می دهد خانواده به عنوان هسته تشکیل دهنده جامعه، جایگاه ویژه ای در دین مبین اسلام دارد و تاثیرات این جامعه کوچک بر جامعه ای بعنوان یک کشور و یا جامعه ای بعنوان جهان اسلام و جهان بشریت بی نظیر است که این طور این جایگاه برایش لحاظ شده و الگوی خاصی هم در جامعه معرفی شده است.

وی نقش خانواده در تربیت فرزندان بسیار موثر دانست و افزود: بالندگی کودک و تربیتی که صورت می گیرد، درس مسئولیت، تعهد، عفت و انسان دوستی را فرزند از خانواده می گیرد و به مدرسه می برد. خانواده بسیار تاثیرگذار است. نقش مادر خیلی روشن و در خانواده بسیار مهم است.

دارستانی به تاثیر انطباق ارکان خانواده با آموزه های دینی اشاره کرد و گفت: هر قدر ارکان تشکیل دهنده خانواده مبنایش  بر آموزه های دین و منطبق بر آن باشد، خروجی که داریم به سمت جامعه ایده آل اسلامی است. رعایت و پایندی به موازین شرعی یک زندگی ایده آلی می سازد که اگر عبودیت در آن لحاظ شود این عبودیت باعث کسب موفقیت و کسب زندگی ایده آلی است که مدنظر است.

وی با ذکر اینکه با ظهور رنسانس  ارزش های اخلاقی دارای انحطاط چشمگیری شد، عنوان کرد: در این دوران غربی ها ادعا می کنند در بستر اعتقاداتی که نسبت به خانواده دارند نسبت به حجاب رویکرد جدید دارند و می گویند چون حجاب یک رویکرد دینی است بنابراین نباید در جوامع لائیک حجاب رویت شود.

این پژهشگر در ارتباط با نقش حجاب در خانواده یادآور شد: حجاب در خانواده سبب می شود تا امنیت روانی خانواده تامین شود ولی در غرب شاهد انزوای شدید هستیم که بخاطر تکنولوژی و روابط غیر اخلاقی است که یکی از علت هایش عدم رعایت حجاب و ارزش های اخلاقی است که با توجه به امکانات زیادی که در کشورهای غرب است این چالش را می بینیم، خصوصا در کشورهایی مثل سوئد، انگلیس و فرانسه این انزوا به بحران تبدیل شده است.  

حجت الاسلام فروزش به تعریف خانواده از نگاه سکولار و امانیسم پرداخت و گفت: زمانی که خانواده را تشکیل می دهیم، نقش هایی در خانواده است که باید پذیرفته و اجرا شود. سوال اینجا است که این وظایف را چه کسی تقسیم می کند، آیا این وظایف را انسان تقسیم و تعریف می کند، این تعریف امانیسم از خانواده است. در حالی که جواب این است که این وظایف را خدا مشخص می کند و این یک نگاه توحیدی است. 

وی در ادامه تصریح کرد: در نگاه امانیسم انسان خودش را در عرض انسان دیگری می بیند و هیچ دلیل ندارد زن خودش را تابع مرد ببیند و یا مرد خودش را قوی تر از زن بداند. هیچ محدویتی وجود ندارد. آنها  خودشان را از این قید آزاد می دانند و این باعث می شود که آنها خودشان را در عرض هم بدانند. 

وی به زندگی خدا محور و تاثیر آن در مسئولیت پذیری زن و مرد در خانواده اشاره کرد و گفت: در زندگی خدا محور، خداوند نقش ها را بر اساس ظرافت های نقش های زن و مرد تقسیم کرده و زن اینگونه در مقامی قرار می گیرد که خواهی یا نخواهی با فطرتش جور است و می تواند مرد را به تکامل برساند و تکامل خودش را در این نقش می تواند پیدا کند. هم خودش راضی است و هم خدا از او راضی است و برای مرد هم اینگونه است.

دارستانی هدف فمینیسم را حذف دین و آموزه های دینی از خانواده بیان و تصیح کرد: هدف فمینیسم با استفاده از جریان سکولار و امانیسم این است که دین و آموزه های دینی ما را از نهاد خانواده حذف کند و به جای آن شعار آزادی را جایگزین کنند. . برخی از دانشمندان غربی حذف کلی دین توسط جریان فمینیسم را یک چالش می دانند.

وی به نقش زن و مرد در جامعه اسلامی پرداخت و تشریح کرد: جامعه اسلامی، محیطی است که زن و مرد با هم هستند و اصلا انسان محور نیست که بگوییم زن یا مرد محور است و زن و شوهر روحی و جسمی به هم تعلق دارند و اعضای خانواده در مقابل هم مسئولند و اعضای خانواده در برابر جامعه مسئول هستند. 

این پژوهشگر حوزه ادیان با اظهار به اینکه در ادیان دیگر حجاب وجود دارد و به خوبی رعایت می شود، تاکید کرد: تبلیغاتی که از یهود و مسیحیت در ماهواره ها می شود، یهود صهیونیسم و یا مسیحیت صهیونیسم هستند. یهود و مسیحیت اصیل تا حدی به ارزش های اخلاقی در خانواده مقید و پایدار هستند.