آگاهی از منش کریمانه امام رضا(ع) بستری برای تغییر در زندگی شیعیان

این ارادت‌ها و علاقه به اهل بیت سبب ایجاد معنویت‌گرایی خاصی در میان ایرانیان شده است که بستر مناسبی برای دین داری و شناخت اهل بیت است. هرچند که گرایش به معنویت جزو نیازهای اساسی بشر است، اما باید توجه داشت که این معنویت تنها نباید زمینه‌ای برای برآورده کردن نیازهای غریزی ما به دین و آرامش و ارتباط با ماوراء باشد.

حضور در حرم امام رضا نشانه حب به اهل بیت است اما نباید ...

حضور در حرم مطهر امام رضا(ع) فی نفسه دارای ارزش و اهمیت بسیار بالایی است؛ چرا که نشانه حب و علاقه به اهل بیت است، اما این دینداری نباید در سطح غریزی باقی بماند و هنگامی به کمال خود خواهد رسید که این معنویت همراه با شعور و آگاهی باشد.

در زمانه کنونی به برکت هیات‌ها و رسانه‌ها حداقل سطحی از اطلاعات و آگاهی در میان قشر شیعی ایران وجود دارد که سبب می‌شود معنویت و علاقه به امام رضا (ع) همراه با شعور و آگاهی باشد.

حب اهل بیت همراه با شعور و آگاهی

مقصود از شعور و آگاهی در دینداری را می‌توان طیف گسترده‌ای از معارف دینی دانست که شامل اصول عقلی دین از جمله توحید و نبوت معاد تا بررسی اصول زندگانی در دین مانند احترام به والدین، کمک به برادر دینی، محبت به کودکان بر شمرد، اما می‌توان بسیار مشاهده کرد که آگاهی در کنار معنویت نیز به یاری زندگانی‌های روزمره ما نیامده است و یا حداقل مشکلات جدی و اساسی زندگانی ما را حل نکرده است.

به عنوان نمونه می‌توان مثال زد که همه قشر مذهبی جامعه از تواضع و فروتنی امام رضا (ع) در برخورد با مردم آگاه هستند تا آن جا که داستان دلاکی آن حضرت شهره عام و خاص است. در مناقب حضرت آمده است‏: حضرت‏ رضا(ع) وارد حمام‏ شدند شخصى‏ گفت‏: مرا دلاكى‏ كن‏ شروع‏ كرد به كيسه‏ كشيدن،‏ در اين‏ بين‏ آن‏ جناب‏ را شناخت‏ آن‏ مرد عذرخواهى‏ مي‌كرد ولى امام عليه السّلام در ضمن اينكه او را دلخوش مي‌نمود او را كيسه مي‌كشيد. (1)

عبد اللَّه‏ بن‏ صلت‏ از مردى‏ بلخى‏ نقل‏ كرد كه‏ گفت‏ من‏ در خدمت‏ حضرت‏ رضا بودم‏ در سفر خراسان‏ روزى‏ غذا خواست‏ و تمام‏ غلامان‏ خود را از سياه‏ و غير سياه‏ در سر سفره‏ جمع‏ كرد عرض كردم‏ فدايت‏ شوم‏ خوب‏ است‏ براى‏ آنها سفره‏ جداگانه‏ مي‌انداختند، فرمود نه‏ خداى‏ ما يكى‏ است‏ و مادر و پدرمان‏ نيز يكى است و جزا و پاداش بستگى به عمل اشخاص دارد. (2)

تواضع و فروتنی آن جناب تا آن میزان بود که مقابل هم نشین خود تکیه نمی‌زند و پای مبارک خویش را دراز نمی‌کردند. در ادب ایشان همین برای تاریخ بس که آمده است که راوی می‌گوید: « هرگز مشاهده‏ نكردم‏ كه‏ يكى‏ از غلامان‏ و خدمت‏گزاران‏ خود را فحش دهد». (3)

چرا آگاهی از رفتار امام رضا تغییر جدی در زندگی قشر مذهبی نمی‌گذارد؟

اما ارادت قلبی شیعیان به امام رضا (ع) و آگاهی از منش و رفتار کریمانه آن حضرت چرا سبب نمی‌شود که رفتار و سبک زندگی ما روز به روز به آن بزرگواران نزدیک‌تر شود؟ چرا زیارت‌های ما از مشهد علاوه بر جنبه معنوی که برای ما به ارمغان می‌آورد چرا تاثیری جدی در حرکت و تغییر مسیر زندگی ما ندارد؟

اگر این رفتار تنها از عدم آگاهی از سبک زندگی آن بزرگواران سرچشمه می‌گرفت باید با آگاهی و اطلاع یافتن از زندگی این بزرگواران تغییر روشی جدی در قشر مذهبی جامعه شاهد می‌بودیم، اما واقعا به چه آفاتی دچار شده‌ایم که زندگانی ما به زندگانی امام رضا (ع) با تمام علاقه‌ای که به آن حضرت داریم شبیه و نزدیک نیست؟

بی‌توجهی مومنین به عمل‌گرایی و روی آوردن به معنویت‌گرایی غریزی

تفکر کردن و علت‌یابی پیرامون این موضوع در جهت‌یابی و بهبود وضعیت کمال طلبی انسان بسیار موثر است. یکی از عوامل بسیار مهم در شکل‌گیری این آفت را می‌توان بی‌توجهی مومنین به عمل گرایی دانست. در حقیقت آفت علاقه ما به امام رضا (ع) آن است که به آن حضرت محبت داریم و عشق می‌ورزیم، اما حاضر به قبول زحمت و مشقت برای شبیه کردن سبک زندگانی خویش به آن بزرگوار نیستیم.

در حقیقت ما عمل گرایی را در زندگانی خویش فراموشی کرده‌ایم و به معنویت گرایی غریزی روی آورده‌ایم. محمّد بن‏ موسى‏ بن‏ نصر رازى‏ گفت‏: از پدرم‏ شنيدم‏ مي‌گفت‏: كه‏ مردى‏ به حضرت‏ رضا عليه‏ السّلام‏ عرض كرد: « قسم‏ بخدا روى‏ زمين‏ كسى‏ از نظر نژاد بهتر از شما نيست‏ فرمود: تقوى‏ و پرهيزكارى‏ آنها را به اين‏ مقام‏ رسانده‏ و اطاعت‏ و بندگى‏ موجب‏ مقام‏ آنها شده‏ ديگرى‏ عرض كرد: به خدا تو از تمام‏ مردم‏ بهترى‏. فرمود: اين‏ قسم‏ را نخور بهتر از من‏ كسى‏ است‏ كه‏ پرهيزكارتر از من‏ باشد و بيشتر از خدا اطاعت‏ كند به خدا قسم‏ اين‏ آيه‏ نسخ‏ نشده‏ وَ جَعَلْناكُمْ‏ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ‏.» (4)

علاقه و محبت به امام رضا (ع) هرچند بسیار با ارزش و مقدس است، اما زمانی این محبت در وجود شیعیان به کمال می‌رسد که به عمل گرایی منجر شود و همت شیعی مومنین را به داشتن سبک زندگی به روش امام رضا (ع)راهنمایی کند.

پی‌نوشت:

1- زندگانى حضرت امام رضا(ع)، ترجمه بحار الأنوار، ص 91، بخش هفتم عبادت و اخلاق پسنديده و مقام آن جناب و اقرار مردم بشخصيت ايشان
2- زندگانى حضرت امام رضا(ع)، ترجمه بحار الأنوار، ص:93
3- اعیان الشیعه محسن الامین ج2 ص 15
4- عیون الاخبار الرضا

منبع» خبرگزاری دانشجو