
راس الحسین کجاست؟
عصر شیعه - در اين ميان، آنچه که قابل اعتماد است و مشهور ميان علماي شيعه ميباشد، همچنين برخي از عالمان اهل سنت بدان تصريح کردهاند، بازگرداندن سر مطهّر به بدن و دفن در کربلا است.
علامه مجلسي مينويسد: مشهور بين علماي اماميه آن است که: سر، همراه بدن دفن گرديده و علي بن حسين علیهما السلام آن را باز گردانيد است.
توضيح اين مطلبِ تاريخي، بيان دیدگاه ها دربارة محل دفن سر مطهّر را ميطلبد:
1. کربلاي معلاّ
بسياري از دانشمندان ما تصريح کردهاند که سر مطهر به کربلا باز گردانده شد و اين سخن ميان عالمان شيعه به حد شهرت رسيده است و حتّي برخي ادعاي اجماع دارند و گروهي از دانشمندان اهل سنت نيز بدان تصريح کردهاند. رواياتي هم در اين زمينه وارد شده است؛ از جمله، روايتي است که شيخ صدوق، از فاطمه بنت علي علیه السلام آورده است که علي بن الحسين سر حسين علیه السلام را به کربلا آورد؛ «إِلَي أَنْ خَرَجَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بِالنِّسْوَةِ وَ رَدَّ رَأْسَ الْحُسَيْنِ علیه السلام إِلَي كَرْبَلاَءَ» .
در پرسشي که به سيد مرتضي عرضه شده، آمده است: «آيا آنچه در بارة سر مولاي شهيد، حضرت ابو عبدالله علیه السلام به شام وارد شده، صحيح است؟ وجه آن چيست؟»
ايشان در پاسخ مينويسند: «اين مطلب را تمام راويان و مصنّفان واقعة طف آوردهاند و بر آن اجماع دارند و نوشتهاندکه سر پس از بردن به آنجا باز گردانيده شد و به همراه جسد در طف (کربلا) دفن گرديد.»
2. نجف اشرف
علامة مجلسي نوشته است: «اخبار بسياري رسيده است که سرِ امام حسين علیه السلام کنار قبر امير مؤمنان علیه السلام مدفون است.»
گويا سخن ايشان ناظر بر روايات وراده در باب زيارت امير المؤمنين علیه السلام است؛ به هر صورت، اين جا از مکانهاي مقدّسي است که شايسته است مؤمن عارف اظهار ادب کند و به زيارت مولايش بپردازد.
3. مدينه (بقيع)
بقيع از مکانهايي است که گفته ميشود سر شريف در آن دفن گرديد.
ابن سعد گويد: «...عمرو بن سعيد فرمان داد سر حسين علیه السلام را کفن کرده، در بقيع و در کنار قبر مادرش دفن کنند.»
به هر حال اين احتمال ناشي از فرستادن سر شريف به مدينه است؛ اما فرستادن سر به مدينه دليل بر دفن در آنجا نيست؛ زيرا ممکن است اين جريان در دوران حضور اهل بيت علیهم السلام در شام رخ داده باشد.
4. شام
بلاذري نوشته است: «کلبي گفت: يزيد سر حسين بن علي علیهما السلام را به مدينه فرستاد. پس آن را بر چوبي نصب کردند و سپس به دمشق باز گرداندند و در آنجا در باغي دفن گرديد و به قولي در دارالاماره و به قولي در گورستان مدفون شد. منظور از دارالاماره، قصر الخضرا (کاخ سبز) است که در کنار مسجد اموي و در سوي جنوب آن واقع شده بود.»
از همة آنچه گفته شد، چنين دانسته ميشود که روايات دربارة دفن سر شريف در شام، بر چند نوع است؛ برخي از آنها از راه ضعيف نقل شده است؛ چنانکه به آن اعتراف کردهاند و برخي را خود راويان نپذيرفتهاند.
5 . مصر:
ابن نما گويد: «گروهي از مصريان برايم گفتند: آنان «مشهد الرأس» را بارگاه کريم مينامند و مقداري روکش طلا دارد. بسياري از مردم در مراسم به آنجا رفته، زيارتش ميکنند و ميپندارند که در آنجا دفن است.»
در صورتي که اين گفته ها درست باشد، به يکي از اصحاب امام حسين علیه السلام که همراه ايشان به شهادت رسيدند، مربوط ميشود؛ هيچ يک از اهل بيت علیهم السلام دربارة دفن سر شريف در مصر چيزي نگفته است و اهل خانه به آنچه در آن ميگذرد آگاهترند.
نتيجه
بنابر اين، سخن برگزيده، همان قول مشهور ميان علماي شيعة اماميه است که سر شريف به جسد مطهر در کربلا ملحق گرديد.
منبع» حج