ولادت امیر مؤمنان (ع) در کعبه از دیدگاه شیعیان

عصر شیعه ـ مسئله ولادت امیر مؤمنان علیه السلام در کعبه از دیدگاه شیعیان امری قطعی و متواتر است ، و این که کسی غیر از آن حضرت در داخل خانه کعبه به دنیا نیامده نیز اجماعی بوده و مورد توافق همگان است.

1. محمد بن نعمان، شیخ مفید (336 – 413 ه ق) شیخ مفید رضوان الله تعالی علیه در این باره می‌نویسد : ولد بمکة فی البیت الحرام یوم الجمعة الثالث عشر من رجب سنة ثلاثین من عام الفیل ، ولم یولد قبله ولا بعده مولود فی بیت الله تعالى سواه إکراما من الله تعالى له بذلک وإجلالا لمحله فی التعظیم . حضرت امیر المؤمنین علی بن ابى طالب علیه السّلام در روز جمعه سیزدهم ماه رجب سال سى ام از عام الفیل در خانه خدا در شهر مکه به دنیا آمد، نه پیش از آن حضرت کسى در خانه خدا به دنیا آمده و نه بعد از آن حضرت این سعادت برای کسی حاصل شده است. تولد امیر مؤمنان علیه السّلام در خانه خداوند فضیلت و شرافتى است که پروردگار بزرگ برای بزرگداشت مقام و منزلتش به آن حضرت اختصاص داده است .

2. موفق بن أحمد خوارزمی (م 568 ه ق ) موفق بن أحمد خوارزمی در کتاب المناقب خود می گوید: علی علیه السلام در مکة مشرفه داخل بیت الحرام در روز سیزدهم رجب متولد شد ... و هیچ کس غیر از او در خانه خدا بدنیا نیامده است و این برتری ای است که خداوند متعال برای اجلال آن حضرت و بالابردن مرتبه و اظهار کرامت و بزرگواریش او را بدان مختص نموده است... .

همچنین در بحار الانوار داستان ولادت امیر المومنین علیه السلام در کعبه اینگونه نقل شده است: …عَنْ سَعِیدِ بْنِ جُبَیْرٍ قَالَ قَالَ یَزِیدُ بْنُ قَعْنَبٍ کُنْتُ جَالِساً مَعَ الْعَبَّاسِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَ فَرِیقٍ مِنْ عَبْدِ الْعُزَّى بِإِزَاءِ بَیْتِ اللَّهِ الْحَرَامِ إِذْ أَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ أَسَدٍ أُمُّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ کَانَتْ حَامِلَةً بِهِ لِتِسْعَةِ أَشْهُرٍ وَ قَدْ أَخَذَهَا الطَّلْقُ فَقَالَتْ رَبِّ إِنِّی مُؤْمِنَةٌ بِکَ وَ بِمَا جَاءَ مِنْ عِنْدِکَ مِنْ رُسُلٍ وَ کُتُبٍ وَ إِنِّی مُصَدِّقَةٌ بِکَلَامِ جَدِّی إِبْرَاهِیمَ الْخَلِیلِ وَ إِنَّهُ بَنَى الْبَیْتَ الْعَتِیقَ فَبِحَقِّ الَّذِی بَنَى هَذَا الْبَیْتَ وَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ الَّذِی فِی بَطْنِی لَمَّا یَسَّرْتَ عَلَیَّ وِلَادَتِی قَالَ یَزِیدُ بْنُ قَعْنَبٍ فَرَأَیْنَا الْبَیْتَ وَ قَدِ انْفَتَحَ عَنْ ظَهْرِهِ وَ دَخَلَتْ فَاطِمَةُ فِیهِ وَ غَابَتْ عَنْ أَبْصَارِنَا وَ الْتَزَقَ الْحَائِطُ فَرُمْنَا أَنْ یَنْفَتِحَ لَنَا قُفْلُ الْبَابِ فَلَمْ یَنْفَتِحْ فَعَلِمْنَا أَنَّ ذَلِکَ أَمْرٌ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ ثُمَّ خَرَجَتْ بَعْدَ الرَّابِعِ وَ بِیَدِهَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع ثُمَّ قَالَتْ إِنِّی فُضِّلْتُ عَلَى مَنْ تَقَدَّمَنِی مِنَ النِّسَاءِ لِأَنَّ آسِیَةَ بِنْتَ مُزَاحِمٍ عَبَدَتِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً فِی مَوْضِعٍ لَا یُحِبُّ أَنْ یُعْبَدَ اللَّهُ فِیهِ إِلَّا اضْطِرَاراً وَ إِنَّ مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ هَزَّتِ النَّخْلَةَ الْیَابِسَةَ بِیَدِهَا حَتَّى أَکَلَتْ مِنْهَا رُطَباً جَنِیّاً وَ إِنِّی دَخَلْتُ بَیْتَ اللَّهِ الْحَرَامَ فَأَکَلْتُ مِنْ ثِمَارِ الْجَنَّةِ وَ أرواقها [أَرْزَاقِهَا] فَلَمَّا أَرَدْتُ أَنْ أَخْرُجَ هَتَفَ بِی هَاتِفٌ یَا فَاطِمَةُ سَمِّیهِ عَلِیّاً فَهُوَ عَلِیٌّ وَ اللَّهُ الْعَلِیُّ الْأَعْلَى یَقُولُ إِنِّی شَقَقْتُ اسْمَهُ مِنِ اسْمِی وَ أَدَّبْتُهُ بِأَدَبِی وَ وَقَفْتُهُ عَلَى غَامِضِ عِلْمِی وَ هُوَ الَّذِی یَکْسِرُ الْأَصْنَامَ فِی بَیْتِی وَ هُوَ الَّذِی یُؤَذِّنُ فَوْقَ ظَهْرِ بَیْتِی وَ یُقَدِّسُنِی وَ یُمَجِّدُنِی فَطُوبَى لِمَنْ أَحَبَّهُ وَ أَطَاعَهُ وَ وَیْلٌ لِمَنْ أَبْغَضَهُ وَ عَصَاهُ .

از عباس بن عبد المطلب نقل شده : در حریم خانه خدا بودم، فاطمه بنت اسد را دیدم که می گوید : پروردگارا من به تو و به آنچه که از جانب تو آمده و به تمام انبیاء تو ایمان دارم. از تو به حق این خانه و آنکه آنرا بنا کرد و به حق این امام کریم و خبر بزرگ و با عظمتی که در شکم دارم؛و یقین دارم به اینکه او قطعاّ یکی از نشانه ها و آیات تو ست، ؛ درخواست می کنم که زایمانم را برای من آسان گردانی.

عباس می گوید پس دیدم که دیوار خانه گشوده شد ، پس فاطمه وارد آن گردید ودیوار دوباره به حالت اول خود بازگشت. پس منتظر شدیم و خواستیم که در را باز کنیم تا زنانمان را به او برسانیم اما در باز نشد، پس دریافتیم که این قضیه امری الهی است. فاطمه دختر اسد سه روز در خانه خدا باقی ماند و اهل مکه از این اتفاق متعجب بودند. در روز چهارم از خانه خدا خارج شد در حالیکه امیر المؤمنین علیه السلام را روی دست داشت، پس گفت: من بر زنان پیش از خودم برتری یافتم ،چرا که آسیة دختر مزاحم خداوند را در خفا در جایی عبادت می کرد، که جز به اضطرار پسندیده نیست خدا در آنجا عبادت شود ، و مریم دختر عمران درخت خرمای خشکیده را تکان داد تا از آن خرمای تازه بخورد وحال آن که من داخل بیت الله الحرام شدم و از میوه های بهشتی تناول کردم،و زمانیکه خواستم خارج شوم هاتفی مرا ندا داد که ای فاطمه او را علی بنام که او برتری می یابد و خدای عالی بلند مرتبه می فرماید : من اسم او را از اسم خودم مشتق ساختم، او را با ادبم تادیب کردم و او را بر علم پنهانم واقف ساختم. او کسی است که بتها را در خانه ام می شکند، کسی است که بر پشت بام خانه ام اذان می گوید و مرا تقدیس و تمجید می کند. پس خوشا به حال کسی که او را دوست بدارد و از او اطاعت کند و وای بر کسی که با او دشمنی ورزد و او را نافرمانی کند .

ولادت امام علی علیه السلام در کعبه از دیدگاه اهل سنت :

از دیدگاه علمای اهل سنت نیز ، ولادت آن حضرت قطعی است ؛ حتی برخی از آن‌ها ادعای تواتر نیز کرده‌اند که به نام چند تن از آن‌ها اشاره می‌کنیم :

1. حاکم نیشابوری (405هـ) :

به گفته حاکم در مستدرک اخبار در مورد اینکه فاطمه بنت اسد، علی بن ابی طالب (کرم الله وجهه) را در داخل خانه خدا بدنیا آورد به حد تواتر رسیده است. و حاکم نیشابوری کسی است که ذهبی در باره او می‌نویسد : حاکم ، حافظ بزرگ و پیشوای محدثان است . دار قطنی با او مناظره‌ای داشت که او را پسندید ، او مورد اعتماد و دارای علم بسیار است ، نوشته‌ها و آثار او نزدیک به پانصد جلد می‌شود . با توجه به جایگاهی که حاکم نیشابوری در میان علمای اهل سنت دارد ، اگر غیر از سخن و اعتراف او به تواتر ولادت امیر مؤمنان علیه السلام ، هیچ دلیل دیگری وجود نداشت ،خود برای حق جویان کفایت می‌کرد، ولی بازهم جهت تاکید و تقویت موضوع سخنان و اعترافات دیگر علمای اهل سنت را نیز مطرح می‌کنیم .

2. آلوسی (1217 – 1270 ه ق ) آلوسی صاحب تفسیر کبیر می گوید : بدنیا آمدن امیر کرم الله وجهه، در خانه خدا، در دنیا امری مشهور است .

3. علامه ابن صباغ مالکى ( م 855 ه ق ) علامه ابن صباغ مالکى گوید :على علیه السلام در مکه مشرفه در داخل بیت الحرام (کعبه) در روز جمعه سیزدهم ماه خدا یعنى ماه رجب سال سى‏ام عام الفیل و بیست و سه سال پیش از هجرت به دنیا آمد... و برخى گفته‏اند: ده سال پیش از هجرت... و پیش از او هیچ کس در کعبه متولد نشد، و این فضیلتى است که خداوند به جهت بزرگداشت و بالا بردن مقام و اظهار کرامت او مخصوص حضرتش گردانیده است . آنچه ملاحظه نمودید اندکی است از اعترافات و سخنان ارباب حدیث و دانش بود که به جهت رعایت اختصار به همین مقدار بسنده می کنیم.

نتیجه: آنچه که آشکار است آن است که دوست و دشمن به این فضیلت امیر مومنان علی علیه السلام معترفند که تنها کسی که در خانه کعبه بدنیا آمده است حضرت علی علیه السلام می باشد.

پی نوشت:

الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد ، شیخ مفید، ج 1 ، ص 5
بحارالأنوار ج : 35 ص :7 - 8
بحارالأنوار ج : 35 ص :8 - 9
ألقاب الرسول وعترته (المجموعة) / 19 ؛ بحار الأنوار ، 35 / 8 – 9
المستدرک ، 3 / 483
تذکرة الحفاظ ، الذهبی ، ج 3 ، ص 1039 ـ 1040
فاطمة والمفضلات من النساء ، عبداللطیف بغدادی- پاورقى ص 125 به نقل از کتاب شرح الخریدة فی شرح القصیدة العینیة، 15
الفصول المهمة، ابن صباغ مالکى ، ج 1، ص171