مقدرات ما در شب قدر از نظر امام عصر(عج) می‌گذرند
آیات روحبخش سوره قدر، بر این نکته تاکید دارد که فرشتگان در شب قدر مقدّرات يک سال مردم را نزد «ولي مطلق زمان» مي آورند و بر ایشان عرضه مي کنند.
اين حقیقت بزرگ از نخستين روز خلقت وجود داشته و بر اولین پيامبر و وصي او نازل شده و تا قيام قيامت هم ادامه دارد. آیات سوره قدر همچنین اشاره بر این دارند که زمين از نخستين روز آفرينش تا بر پایي قيامت بي حجت نخواهد بود و خداوند در شب قدر، مقدّرات امور عالم را به وسيله ملائکه و روح که اعظم ملائکه است نزد آن حجت بر زمين(خواه پيامبر باشد و خواه وصي او) مي فرستد.
در صدراسلام و درزمان حيات رسول خدا(ص) محل نزول فرشتگان، قلب آن حضرت بوده و پس از آن حضرت، ملائکه به محضر امير المومنين(ع) و سپس سایر ائمه اطهار(ع) يکي پس از ديگري و امروزه به محضر امام زمان حضرت ولي عصر مهدي موعود(عج) شرفیاب می شوند و این حقیقت به صورت لاینقطع هر سال تکرار می شود. همزمان با فرا رسیدن لیالی قدر، رابطه این شبها با مقدرات انسان و عرضه آنها بر امام زمان(عج) را در گفت و گو با حجت الاسلام والمسلمین دکتر مسعود عالی، استاد اخلاق، مبلغ دینی و کارشناس معارف اسلامی مورد بررسی و مداقه قرار داده ایم که در ادامه می خوانید.
* چرا از لیالی قدر به عنوان مهمترین شبهای زندگی مومنان یاد شده است؟
شبهای قدر، از استثنايي ترين شبهای سال است، اما راز مهمی که در این سه شب وجود دارد این است که یکی از این شبها، شب قدر حقیقی ماست. ابهام و سر به مهر بودن این راز، به این جهت است که مردم از این سه شب برای راز و نیاز و خلوت با خدای متعال بهره ببرند. خدا رحمت کند سيد بن طاووس را که مورد راز ناشناخته ماندن شب قدر گفته است: اگر كسي به شما بگويد در اين يك متر مربع جا گنجي هست، شما تمام آن زمين را از جا مي‌كنيد، به ما هم گفته شده در يكي از اين سه شب گنجي است، كه بايد آن را پیدا کنیم. بنابراین همه ما باید برای دست پیدا کردن به این گنج نامکشوف که همان مقدرات یک ساله زندگی دنیوی و اخروی ماست، تلاش کنیم. نکته دیگر این که شب قدر منحصر به اسلام نیست بلکه از ابتدای آفرینش زمین و هستی، چنین شبی از سوی خدای متعال در نظر گرفته شده است. چنانکه امام جواد(ع) فرمودند: خداوند متعال شب قدر را در اول خلقت دنيا قرار داده و اين شب از اول بوده است، خداوند از همان ابتدا پيغمبر و وصي او را هم خلق كرد و خلقتش را مقدر كرد؛ در روايتي هست كه حضرت موسي(ع) از خداوند خواست كه من تقرب به تو را مي‌خواهم، «إِلَهِي أُرِيدُ قُرْبَكَ» خداوند به موسي فرمود: يا موسي! «قَالَ قُرْبِي لِمَنِ اسْتَيْقَظَ لَيْلَةَ الْقَدْر» تقرب من براي كسي است كه شب قدر را درك كند. این روایت نشان می دهد که شب قدر از ابتدا بوده است و خدا در هر سال يك شبي را قرار داد كه جزئيات امور تبيين شده و بر معصوم آن زمان تقديرها عرضه شود.
* اشاره کردید به این نکته که مقدرات مردم در هر دوره ای به معصوم زمان خودشان عرضه می شده است، در این زمینه چه نکاتی را قابل طرح می دانید؟
پرسش خوبی است، شب قدر شبی است كه تقدير همه انسانها، همه مقدراتشان و همه آن حوادثي كه در طول سال مي‌خواهد بر آنها بگذرد، چه خوب و چه بد، تمامشان را وقتي ملائكه پايين می آورند؛ بر ولي و معصوم آن زمان عرضه مي‌كنند. چنانکه امام باقر(ع) در این زمینه می فرماید:" هرچيزي كه براي انسان مي‌خواهد اتفاق بيفتد در شب قدر رقم مي‌خورد و پرونده‌اش بسته مي‌شود. اگر بچه‌اي بخواهد در طول آن سال متولد شود، يا مرگ كسي، رزقي كه داده مي‌شود، بركتي که گرفته مي‌شود، سلامتی و بیماری انسانها و...در شب قدر رقم می خورد ولی پیش از آن به امام معصوم عرضه می شود.البته شاید برای برخی این سوال پیش بیاید که اختیار انسان چه می شود؟ پاسخ روشن است، چرا که اعمال آینده ما در آن تقدير دخالت خواهد داشت و ارتباط ویژه با امام زمان(عج) راه ما را در رسیدن به مقدرات عالی، هموار می کند.
* چرا مقدرات ما به امام عصر(عج) عرضه می شود و اساسا چه رابطه ای میان شب قدر و حضرت مهدی(عج) وجود دارد؟
همه ما مي‌دانيم كه خداوند متعال اين عالم دنيا را با اسباب و واسطه‌ها اداره مي‌كند، اگر خدا رزق مي‌دهد، هزاران واسطه در كار است تا روزي و رزقي به ما برسد. چنانکه شاعر می گوید: "ابر و باد و مه و خورشيد و فلك دركارند." بنابراین خيلي واسطه در كار است. نقل شده يكي از عابدان بني اسرائيل حدود 60، 70 سال روزها روزه بود، شبها، شب زنده‌داري مي‌كرد. ملائكه ديدند اين چندان مقامي پيش خدا ندارد، با وجود اين همه عبادت تعجب مي‌كردند. خداوند متعال فرمود: از طرف من بشارتي به او بدهيد، خودتان متوجه درجه و مقام او مي‌شويد. به او بشارت بدهيد كه خدا مي‌خواهد با فضلش با شما رفتار كند نه با عدلش! خدا اگر بخواهد با عدلش با ما برخورد كند و مو را از ماست بيرون بكشد، قطعا بدون حضور معصومین(ع) بیچاره خواهیم بود چرا که آنها واسطه فیض میان ما و خدا هستند.بنابراین بر اساس فضل خداست که نامه مقدرات یک ساله ما در شب قدر به محضر مقدس امام زمان(عج) می رسد و ایشان واسطه فیض بیشتر برای ما هستند. چنانکه قرآن مي‌گويد: «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ والروح؛ تنّزل صيغه ماضي نيست كه بگوييم در زمان پيغمبر نزول ملائكه‌اي رخ داده و تمام شده است. این آیه تاکید دارد که ملائكه هر سال و در شبهای قدر نازل مي‌شوند. بعد از پیامبر بر امام نازل می شوند چون معصوم است كه فقط تحمل اين را دارد كه تمام ملائكه بر او وارد شوند. ملائكه موجودات مادي بر روي زمين نيستند بلکه موجوداتی مجرد هستند و چنین موجوداتی فقط روي قلب و روح وارد مي‌شود. بنابراین كدام روح مي‌تواند تحمل و ظرفيت اين را داشته باشد كه تمام ملائكه بر او وارد شوند؟ جز معصوم هيچكس ديگري توان اين و ظرفيت اين را ندارد و شب قدر، شبی است كه براي ولي خدا ضيافت و مهماني فراهم مي‌شود و تمام ملائك بر او وارد مي‌شوند و مقدرات همه انسانها را تا يكسال براي او می آورند.
* آیا در روایات به نوع نازل شدن ملائکه بر قلب مقدس امام زمان(عج) اشاره شده است؟
ببینید، اينكه در آن شرایط نزول ملائکه بر روح و قلب امام زمان(عج) چع اتفاقاتی روی می دهد، خارج از فهم ماست و فقط خدای متعال مي‌داند و ولي او! اما آنچه ما مي‌فهميم، رشحاتي از مهماني خاص خدا با ولي‌اش در شب قدر است كه به ديگران مي‌رسد. آن چيزي كه از سر ريز آن سفره به ديگران مي‌رسد، يعني این که ما بتوانيم شب قدر را درك كنيم و با ذات حق و حجت او در زمین انس بگیریم. درك شب قدر فقط بيدار بودن نيست بلکه به میزان انس ما با ولی خدا بستگی دارد. ما زمانی شب قدر را درك مي‌كنیم كه از آن سفره الهی و میهمانی صاحب الزمان(عج) چيزي نصيبمان شود. براي همين است كه آنهايي كه در محيط ولايت معصومين هستند، چيزي گيرشان مي‌آيد و کسانی که خارج از محيط ائمه هدی(ع) هستند، از ولايت معصوم خارجند و شب قدر ندارند. شب قدر را كسي درك مي كند كه علاوه بر بيدار بودن بتواند انس و پيوندی ویژه میان خود و حضرت مهدی(ع) ایجاد کند.
* و در این ماه رمضان و لیالی قدر، چه کنیم که رابطه ما با امام عصر(عج) محکم تر شود؟
توسعه انس و الفت قلبی میان ما و امام عصر مختص ماه مبارک رمضان و لیالی قدر نیست بلکه در تمام لحظات و رزوهای زندگی باید به یاد این امام همام باشیم. باید برای تعجیل در فرج ایشان دعا کنیم، اهل دعای ندبه و دعای عهد باشیم. امام زمان(عج) همیشه و هر لحظه به یاد ما هستند حتی اگر غفلت زندگی حدای نکرده ما را از یاد ایشان دور کند.اما ماه رمضان فرصت عبادی بیشتری پیش روی همه ما قرار داده که می توانیم از همه آن لحظات بهره برداری کنیم. سحرها و خلوت های زیبابیش را به یاد امام زمان طی کنیم و لحظات افطار هم بعد از نام ن یاد خدا با دعای بر حضرت، روزه خود را باز کنیم. عاشق امام زمان(عج) برای عاشقی خود هیچ مرزی نمی شناسد، بلکه هر چه زمان بیاید و آقایش نیاید دلسوخته تر می شود و عاشق تر. با امام غایب از نظرها ارتباط معنوی برقرار کنیم، دلمان را به حضرت بدهیم و از ایشان بخواهیم دعا کنند دستمان در دنیا و آخرت از دامن محبت ایشان کوتاه نشود. دستمان را به دست آقا بدهیم و بخواهیم از ایشان که ما را رها نکنند به خصوص در این آخرالزمان که فتنه ها بر دلهای ما بیداد می کنند. خوشا به حال آنهايي كه از اين‌شب‌ها برای انس با امام زمان استفاده می کنند و مقدراتشان بع دست آقا امضا می شود، ان شاالله ما هم در این لیالی قدر در زمره دلشدگان حضرت ولی عصر(عج) باشیم و ایشان به نظر رحمتی به ما نگاه کنند.